Chính phủ vừa có báo cáo số 413/BC-CP ngày 20/9/2019 gửi Quốc hội báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT, tiến tới BHYT toàn dân năm 2018 – 2019. Đây là báo cáo được thực hiện định kỳ 2 năm một lần của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết này.
Nghị quyết số 68/2013/QH13 đã giao chỉ tiêu cho Chính phủ: “Bảo đảm đến năm 2015 đạt ít nhất 75% dân số tham gia BHYT và đến năm 2020 đạt ít nhất 80% dân số tham gia BHYT”.
Thực hiện mục tiêu này, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, BHXH Việt Nam và các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực BHYT, chỉ đạo thực hiện các quy định mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT nhằm đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân; tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện.
Theo đó, quy định bắt buộc tham gia BHYT; tham gia BHYT theo hộ gia đình với cơ chế giảm mức đóng theo số người tham gia; bổ sung một số đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng gồm: Quân đội, công an, cơ yếu, người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo…
Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã tích cực làm việc, phối hợp với HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp để bàn bạc thống nhất, triển khai các giải pháp phát triển đối tượng. Do vậy, tỷ lệ bao phủ BHYT của các địa phương tăng lên rõ rệt.
Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã chỉ đạo Sở Y tế và BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền xây dựng kế hoạch và giải pháp cụ thể theo từng nhóm đối tượng để báo cáo UBND cấp tỉnh trình HĐNĐ cùng cấp thông qua chỉ tiêu thực hiện BHYT trong chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội hằng năm và giai đoạn 2016 – 2020 đối với địa bàn cấp huyện; trong đó, cân đối nguồn tài chính hỗ trợ thêm phần trách nhiệm phải đóng của người tham gia BHYT theo hướng giảm dần chi phí cấp cho cơ sở KCB từ nguồn Ngân sách nhà nước sang mua thẻ BHYT.
Tăng cường truyền thông chính sách, tiếp tục cải cách TTHC, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHYT. Thực hiện hướng dẫn việc tham gia BHYT hộ gia đình theo hướng khuyến khích 100% thành viên tham gia đầy đủ trong năm tài chính để được giảm trừ mức đóng BHYT theo quy định.
BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH tỉnh, thành phố tiếp tục củng cố và phát triển hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT. Tổ chức các đoàn kiểm tra hoạt động của các Đại lý thu để kịp thời chấn chỉnh các sai sót, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn…
Với những giải pháp đó, tính đến hết năm 2018, toàn quốc có trên 83,5 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 88,5% dân số, vượt chỉ tiêu Thủ tướng giao tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg là 3,3%; vượt chỉ tiêu Nghị quyết số 68/2013/QH13 giao (đến năm 2020 đạt ít nhất 80% dân số tham gia BHYT). Đặc biệt, trong số đối tượng tham BHYT, người tham gia theo hộ gia đình là 15,7 triệu người, tăng gần 1 triệu người so với năm 2017.
Năm 2019, báo cáo của Chính phủ ước tính, toàn quốc có khoảng 85 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 89,8% dân số, vượt chỉ tiêu Thủ tướng giao tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg là 1,7%; vượt chỉ tiêu Nghị quyết số 68/2013/QH13 giao.
Mặc dù đã đạt tỷ lệ bao phủ cao, tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ cũng nhận định, trong phát triển người tham gia BHYT còn gặp một số khó khăn, vướng mắc như: Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách BHYT là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhưng một số cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, đơn vị chưa quan tâm đúng mức, coi đây là nhiệm vụ riêng của ngành BHXH, hình thức tuyên truyền chưa phù hợp với đối tượng dẫn tới hiệu quả chưa cao. Một bộ phận người dân chưa nhận thức đúng, đầy đủ về chính sách BHYT, chưa có ý thức bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng. Tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHYT của một số chủ sử dụng lao động vẫn xẩy ra ở hầu hết các địa phương. Chất lượng KCB BHYT chưa đáp ứng sự hài lòng của người bệnh, nhất là y tế tuyến cơ sở.
Do đó, để tiếp tục duy trì và phát triển số người tham gia BHYT thời gian tới, Chính phủ xác định: Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHYT với những đổi mới về nội dung, hình thức phù hợp, hấp dẫn với người dân, từng nhóm đối tượng. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC, ứng dụng CNTT nhằm đơn giản hóa thủ tục, cắt giảm mẫu biểu không cần thiết và giảm chỉ tiêu kê khai, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia BHYT. Phát triển hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT theo hướng chuyên nghiệp, thân thiện; đề xuất tăng mức chi phí thù lao, linh hoạt cho đại lý thu để khuyến khích việc vận động người tham gia BHYT. Tăng cường thanh tra, kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động có dấu hiệu vi phạm về tình hình thực chính sách, pháp luật BHYT; kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Tăng cường chất lượng KCB BHYT, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh, nhất là y tế tuyến cơ sở. Xử lý kịp thời các vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách BHYT để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên./.
