Để bảo đảm quyền lợi của người lao động và hoàn thành các chỉ tiêu, nhất là chỉ tiêu giảm tỷ lệ nợ BHXH năm 2019, thời gian qua, BHXH các địa phương đã nỗ lực thu hồi nợ BHXH và kiên quyết chuyển hồ sơ các doanh nghiệp chây ì sang Cơ quan điều tra để xử lý hình sự theo quy định.
TP.Hà Nội
Theo báo cáo, hết tháng 8 năm 2019, tổng số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp phải tính lãi trên địa bàn TP.Hà Nội là gần 1,8 tỷ đồng, chiếm 4,1% kế hoạch thu. Trong đó, các đơn vị nợ cá biệt như: Công ty CP Lilama 3 nợ hơn 34 tỷ đồng (74 tháng); Công ty TNHH May mặc xuất khẩu Vit Garment nợ gần 26 tỷ đồng (22 tháng); Công ty CP Cầu 12 nợ hơn 24 tỷ đồng (32 tháng)… Hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của các đơn vị đã tác động trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động, gây ảnh hưởng xấu đến an sinh xã hội trên địa bàn Thủ đô.
Ông Nguyễn Dương – Trưởng phòng Khai thác và thu nợ, BHXH TP.Hà Nội cho biết, đơn vị có số tháng, số tiền nợ lớn tập trung vào các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, cầu đường. Các doanh nghiệp này có xu hướng gia tăng nợ theo thời gian do phát sinh lãi chậm đóng.
Nguyên nhân nợ chủ yếu là do một số doanh nghiệp gặp khó khăn do thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh, bị chiếm dụng vốn, chậm được giải ngân dẫn đến tình trạng mất khả năng thanh toán, trong đó nhiều doanh nghiệp phải dừng hoạt động, giải thể. Cũng theo ông Dương, đến nay, chưa có quy định về quản lý nợ và các giải pháp xử lý nợ BHXH, BHYT đối với doanh nghiệp nợ thời gian dài, số tiền nợ lớn; các doanh nghiệp nợ đã giải thể, phá sản… để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Trước tình hình nợ BHXH, BHYT diễn biến phức tạp, BHXH TP.Hà Nội đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm thu nợ, trong đó kiên quyết chuyển hồ sơ doanh nghiệp nợ sang cơ quan công an đề nghị xử lý hình sự theo quy định. Thống kê cho thấy, từ năm 2016 đến nay, BHXH Thành phố đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị tổ chức Công đoàn khởi kiện đối với 592 đơn vị với số tiền nợ BHXH là 475,6 tỷ đồng. Theo đó, tổ chức Công đoàn đã gửi thông báo khởi kiện và nhắc nhở các đơn vị trả nợ và thu hồi được số tiền nợ là 100,1 tỷ đồng. Trong 8 tháng đầu năm 2019, BHXH Thành phố cũng đã có văn bản đề nghị cơ quan Công an phối hợp điều tra, xác minh tại 11 doanh nghiệp nợ với số tiền 62,8 tỷ đồng. Ở các hồ sơ này, mặc dù số tiền doanh nghiệp nợ đọng lớn, song số tiền nợ tập trung chủ yếu vào thời điểm trước ngày 01/01/2018 (thời điểm Bộ Luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực) nên bị xử lý hành chính theo quy định.
Thời gian tới, BHXH TP.Hà Nội sẽ tiếp tục củng cố hồ sơ, theo dõi quá trình khắc phục và chấp hành các quy định pháp luật của các đơn vị nợ BHXH để có hướng xử lý quyết liệt, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
TP.Hồ Chí Minh
Tháng 8/2019, BHXH TP.Hồ Chí Minh đã có công văn gửi Công an Thành phố danh sách 22 doanh nghiệp nợ BHXH và đề nghị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật với tổng số tiền nợ gần 50 tỷ đồng, nâng tổng số doanh nghiệp bị đề nghị xử lý hình sự trong 8 tháng đầu năm 2019 là hơn 30 đơn vị. Đây đều là các doanh nghiệp nợ lớn, kéo dài nhiều năm liền làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động. Kết quả, ngay sau khi danh sách được công bố đã có một số doanh nghiệp đến trả nợ và cam kết thực hiện quá trình trả nợ.
Bên cạnh phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong công tác khởi kiện các doanh nghiệp nợ BHXH, BHXH Thành phố còn tăng cường phối hợp với Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thực hiện thanh tra pháp luật lao động và BHXH; phối hợp Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) trong việc thu hồi nợ; phối hợp Ban Quản lý Khu chế xuất – Khu công nghiệp thành phố đôn đốc nhắc nhở đơn vị nợ, lập biên bản yêu cầu trích nộp tiền BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định…
Bạc Liêu
Theo báo cáo của BHXH tỉnh, hết tháng 8/2019, các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn còn nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, BH tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp với số tiền hơn 36,7 tỉ đồng, trong đó nợ lãi chậm đóng gần 5,8 tỉ đồng. Các đơn vị nợ BHXH kéo dài với số tiền lớn như: Công ty cổ phần Xây dựng và Kinh doanh bất động sản Bạc Liêu; Công ty TNHH Thủy sản Tân Phong Phú; Công ty TNHH MTV Huy Liệu… Tình trạng nợ đã và đang gây nhiều khó khăn trong thực hiện các chính sách chi trả chế độ BHXH, BHYT cho người lao động.
Để đảm bảo quyền lợi BHXH, BHYT cho người lao động, thời gian qua, BHXH tỉnh đã tăng cường thanh tra đột xuất các đơn vị, doanh nghiệp nợ; xử lý, kiến nghị xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BHYT, BHXH và thường xuyên rà soát các đơn vị nợ kéo dài để gửi thông báo nợ. Đồng thời lồng ghép tuyên truyền, khuyến cáo các đơn vị, doanh nghiệp nếu có hành vi trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT có thể sẽ phải đối mặt với án phạt nghiêm khắc, chịu hình phạt tù, phạt tiền theo quy định tại Bộ Luật Hình sự năm 2015./.
