Ngày 03/8/2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành Nghị quyết số 102/NQ-CP về việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH. Theo đó, Chính phủ quyết nghị ban hành nguyên tắc, chỉ tiêu, tiêu chí và phương pháp xây dựng chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH.
Nguyên tắc, chỉ tiêu, tiêu chí và phương pháp xây dựng
Cụ thể, về nguyên tắc:
Thứ nhất, UBND các cấp căn cứ các tiêu chí, phương pháp xây dựng chỉ tiêu để xây dựng chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tại địa phương và trình HĐND cùng cấp đưa vào chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội hàng năm, đồng thời xây dựng kế hoạch để thực hiện chỉ tiêu đã đề ra, trong đó phân tích, đánh giá tính khả thi và giải pháp thực hiện chỉ tiêu cho giai đoạn 2019-2020.
Thứ hai, hằng năm, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo về việc xây dựng chỉ tiêu, kế hoạch và tình hình thực hiện chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH gửi Bộ LĐ-TB&XH để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Thứ ba, Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiến hành tổng kết, đánh giá việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH giai đoạn 2019-2020 và đề xuất Chính phủ quyết định giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH cho giai đoạn từ năm 2021 trở đi đối với từng địa phương cho phù hợp.
Về các chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH sẽ gồm: 1- Số người tham gia BHXH (số người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BH thất nghiệp); 2- Tỷ lệ tham gia BHXH (tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BH thất nghiệp); 3- Tốc độ phát triển số người tham gia BHXH (tốc độ phát triển số người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BH thất nghiệp).
Về tiêu chí, và phương pháp Nghị quyết nêu rõ:
Bước 1 xác định các tiêu chí.Các địa phương trên cơ sở kết quả tình hình thực hiện 6 tháng đầu năm, đồng thời ước thực hiện cả năm hiện hành để làm cơ sở tiến hành dự báo, xác định số liệu cho năm tiếp theo bao gồm: Xác định đối tượng thuộc diện tham gia BHXH trong lực lượng lao động tại địa phương (gồm đối tượng thuộc diện phải đăng ký thường trú, tạm trú tại địa phương); xác định đối tượng đang tham gia BHXH, BH thất nghiệp tại địa phương; xác định các đối tượng tiềm năng cần khai thác.
Bước 2 xác định chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tại địa phương. Trên cơ sở số liệu đối tượng tiềm năng phân loại theo nhóm, căn cứ vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội những năm tiếp theo, các địa phương xây dựng chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp năm 2019 và năm 2020; đồng thời xây dựng kế hoạch để thực hiện chỉ tiêu đã đề ra, trong đó phân tích, đánh giá tính khả thi và giải pháp thực hiện chỉ tiêu.
Cụ thể, chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp đề xuất của các địa phương phải đảm bảo: Đối với BHXH bắt buộc và BH thất nghiệp, tỷ lệ tổng số lao động tham gia chiếm ít nhất 90% số đối tượng thuộc diện tham gia vào cuối năm 2019 và chiếm ít nhất 95% vào cuối năm 2020; đối với BHXH tự nguyện, tốc độ gia tăng đối tượng tham gia của năm sau so với năm trước ít nhất bằng 30%-50% so với năm trước.
Thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp tăng nhanh diện bao phủ BHXH
Để đảm bảo việc thực hiện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH đạt hiệu quả, Chính phủ yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo, đôn đốc các sở, ban, ngành liên quan căn cứ nguyên tắc, chỉ tiêu, kế hoạch đã xây dựng để triển khai thực hiện, đồng thời thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp nhằm tăng nhanh diện bao phủ đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp, trong đó trước mắt tăng cường phối hợp trong liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan có liên quan (các cơ quan lao động, thuế, kế hoạch – đầu tư, BHXH…) để nắm bắt chính xác số doanh nghiệp, người lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp để yêu cầu NLĐ, người sử dụng lao động tham gia đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, đặc biệt là thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH của cơ quan BHXH, trước hết tập trung kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn đóng, đóng không đủ số lao động thuộc diện tham gia đóng BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp; doanh nghiệp chậm đóng BHXH, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.
Khuyến khích hình thức xã hội hoá việc hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện
Tập trung đôn đốc, yêu cầu NLĐ, người sử dụng lao động thực hiện nghiêm trách nhiệm tham gia BHXH bắt buộc, BH thất nghiệp, trong đó lưu ý đối với một số nhóm đối tượng người lao động đang làm việc trong các hộ kinh doanh, tổ hợp tác, các doanh nghiệp nhỏ; NLĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính, cải thiện quy trình, thủ tục tham gia và hưởng BHXH, BH thất nghiệp, tạo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp tiêp cận tham gia và thụ hưởng chế độ, đặc biệt liên quan đến chính sách BHXH tự nguyện.
Tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, BH thất nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách đối với NLĐ, đặc biệt tập trung thực hiện tuyên truyền đối với chính sách BHXH tự nguyện có sự hỗ trợ một phần tiền đóng của Nhà nước từ ngày 01/01/2018; khuyến khích các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các địa phương hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện./.
