Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT: Hướng tới BHYT toàn dân

Đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT

Quỹ BHYT tập trung, thống nhất

Theo Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT ngày 12/6 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm nhất tại phiên thảo luận ngày 22/5 là quy định về phân bổ và sử dụng Quỹ BHYT. UBTVQH cho biết: Pháp luật hiện hành về BHYT đã quy định phân bổ 90% số tiền đóng BHYT cho KCB và 10% cho dự phòng và chi phí quản lý Quỹ BHYT. Sau gần 6 năm triển khai thực hiện cho thấy, quy định này phù hợp với thực tế, đáp ứng được nhu cầu và nâng cao hiệu quả của hoạt động KCB BHYT. Do đó UBTVQH đã đề nghị giữ nguyên quy định này và đã được Quốc hội thông qua. Theo đó, riêng phần 10% dành cho Quỹ dự phòng và chi phí quản lý Quỹ BHYT, sẽ dành tối thiểu 5% cho Quỹ dự phòng; còn chi phí quản lý Quỹ BHYT sẽ thực hiện theo quy định của Luật BHXH vì hiện nay BHXH Việt Nam được giao trách nhiệm quản lý chung cả Quỹ BHXH và Quỹ BHYT.

Về quản lý Quỹ BHYT, một số đại biểu đề nghị Quỹ cần được quản lý tập trung, thống nhất và điều tiết chung trong phạm vi cả nước; một số ý kiến đề nghị để lại một phần kinh phí dành cho KCB chưa sử dụng hết cho địa phương; những địa phương bội chi phải trích nộp một phần ngân sách cho Quỹ BHYT. Tiếp thu ý kiến đại biểu, Luật đã chỉnh lý theo hướng các tỉnh, thành phố có số thu BHYT dành cho KCB lớn hơn số chi KCB trong năm thì phần kinh phí chưa sử dụng hết được phân bổ theo lộ trình: Từ ngày Luật này có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2020, 20% để lại tại các địa phương để các địa phương chủ động hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đáp ứng việc KCB thông tuyến ở địa bàn tỉnh; từ ngày 1/1/2021, phần kinh phí chưa sử dụng hết được hạch toán toàn bộ vào Quỹ dự phòng để điều tiết chung như quy định tại Khoản 3, Điều 35 của dự thảo Luật. Như vậy, sau lộ trình 5 năm, đến ngày 1/1/2021, Quỹ BHYT sẽ được quản lý hoàn toàn tập trung, thống nhất và điều tiết chung trong phạm vi cả nước; đồng thời để tiếp tục đảm bảo công bằng, giảm chênh lệch mức tiếp cận chính sách an sinh xã hội giữa các địa bàn, các nhóm đối tượng, phần NSNN dành cho y tế hằng năm phải được điều chỉnh theo hướng đầu tư tập trung cho các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng ven biển và hải đảo nhằm tăng cường cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế, nhân lực đảm  bảo cơ hội tiếp cận bình đẳng về chăm sóc sức khỏe cho người dân ở những địa bàn này.

Mở rộng quyền lợi hưởng BHYT

Cũng trong phiên thảo luận ngày 22/5, một số đại biểu đề nghị bỏ quy định về tuyến KCB và tập trung đầu tư mọi nguồn lực cho y tế cơ sở để nâng cao chất lượng KCB. Báo cáo thẩm tra của UBTVQH đã cho rằng: Theo quy định hiện hành, người tham gia BHYT có quyền đăng ký KCB BHYT ban đầu tại bất kỳ cơ sở KCB tuyến xã, huyện hoặc tương đương trong phạm vi cả nước; trường hợp cấp cứu, người bệnh có thể đến bất kỳ cơ sở y tế nào để KCB và được Quỹ BHYT chi trả; các trường hợp không phải cấp cứu thì sẽ theo tuyến chuyên môn kỹ thuật y tế và được Quỹ BHYT thanh toán chi phí KCB theo quyền lợi của người tham gia BHYT. Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành quy định chuyển tuyến chuyên môn kỹ thuật nhằm giảm bớt phiền hà khi chuyển tuyến theo cấp hành chính (khi bệnh nặng có thể chuyển trực tiếp bệnh nhân lên tuyến tỉnh mà không phải qua tuyến huyện).

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến này, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT được sửa đổi theo hướng nâng mức thanh toán trong trường hợp KCB trái tuyến, vượt tuyến lên 70%, 60% và 40% tương ứng với BV tuyến huyện, tỉnh, trung ương theo lộ trình: Từ ngày 1/1/2021, mở thông tuyến tỉnh trên toàn quốc và riêng đối với tuyến trung ương thì nâng mức hưởng lên 40% đối với trường hợp điều trị nội trú; tuyến tỉnh là 60% chi phí điều trị nội trú từ ngày Luật này có hiệu lực đến ngày 31/12/2020 và được hưởng 100% chi phí điều trị nội trú kể từ ngày 1/1/2021. Người tham gia BHYT được lựa chọn KCB tại trạm y tế cấp xã hoặc PKĐK hoặc BV tuyến huyện trên cùng địa bàn mà không bị xem là trái tuyến, vượt tuyến. Riêng người thuộc hộ gia đình nghèo và người dân tộc thiểu số tham gia BHYT đang sinh sống tại vùng có điều kiện KT-XH khó khăn, đặc biệt khó khăn; người tham gia BHYT đang sinh sống tại các xã đảo, huyện đảo được Quỹ BHYT chi trả chi phí điều trị nội trú khi tự đi KCB tại các cơ sở KCB tuyến tỉnh, tuyến trung ương. Theo UBTVQH, trên cơ sở này, vấn đề thông tuyến KCB như trên đang từng bước được cải thiện để phù hợp với nhu cầu KCB của người dân. Bước đi này cũng nằm trong lộ trình tiến đến bảo đảm việc tiếp cận dịch vụ KCB của người bệnh không theo tuyến như mong muốn của các đại biểu Quốc hội.

Với ý kiến đề nghị Quỹ BHYT chi trả khám, tư vấn điều trị suy dinh dưỡng, sản phẩm điều trị suy dinh dưỡng cho trẻ em dưới 6 tuổi, UBTVQH cho biết: Dự thảo Luật đã quy định nhiều nội dung ưu tiên đối với trẻ em dưới 6 tuổi. Hiện Dự án cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em (phòng, chống suy dinh dưỡng trẻ em) của Chính phủ thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế trên phạm vi cả nước đã chi kinh phí cho các hoạt động: Thông tin, giáo dục, truyền thông; khám, tư vấn phòng, chống suy dinh dưỡng và theo dõi cân nặng thường xuyên hằng tháng đối với tất cả trẻ em dưới 6 tuổi để phát hiện, hướng dẫn điều trị kịp thời đối với các cháu bị suy dinh dưỡng. UBTVQH, Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội sẽ tăng cường giám sát các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai thực hiện Dự án này.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu đề nghị có chế tài xử phạt đối với cơ quan, tổ chức không đóng, chậm đóng BHYT cho NLĐ, Luật đã quy định chế tài xử phạt với các mức cụ thể: Người có hành vi vi phạm liên quan đến BHYT, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Cơ quan, tổ chức không đóng, chậm đóng BHYT cho NLĐ phải đóng đủ số tiền chưa đóng và nộp số tiền lãi bằng 2 lần mức lãi suất liên ngân hàng tính trên số tiền và thời gian chậm đóng, phải hoàn trả toàn bộ chi phí cho NLĐ trong phạm vi quyền lợi, mức hưởng BHYT mà họ đã chi trả trong thời gian chưa có thẻ BHYT.     PV

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT quy định: BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện. Luật cũng sắp xếp lại 25 nhóm đối tượng trước đây thành 5 nhóm theo trách nhiệm đóng BHYT; bổ sung quy định lực lượng công an và quân đội tham gia BHYT.

Luật cũng mở rộng quyền lợi cho nhiều nhóm đối tượng: Trẻ em dưới 6 tuổi được Quỹ BHYT chi trả điều trị lác, cận thị và tật khúc xạ của mắt; trường hợp trẻ đủ 72 tháng tuổi mà chưa đến kỳ nhập học thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến ngày 30/9 năm đó; bỏ quy định BHYT không chi trả với trường hợp tự tử, tự gây thương tích, bị TNGT, TNLĐ và bệnh nghề nghiệp.

Quỹ BHYT sẽ thanh toán 100% chi phí khi người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí KCB trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở, trừ trường hợp đi KCB không đúng tuyến. Quỹ BHYT cũng nâng mức hưởng BHYT của người cận nghèo, thân nhân người có công từ 80 lên 95%, mức hưởng của bố mẹ, vợ, chồng, con liệt sĩ lên 100%…