Dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) đã có quy định điều cấm về “Đe dọa, ép buộc giao kết hợp đồng bảo hiểm”, quy định về những hành vi đại lý bảo hiểm không được làm.
Tiếp tục kỳ họp thứ ba Quốc hội khoá XV, chiều 27/5, ông Vũ Hồng Thanh, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi).
Dự án này đã được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV và đã nhận được quan tâm thảo luận, với 246 lượt ý kiến phát biểu tại tổ và Hội trường; 54/63 đoàn gửi ý kiến tham gia.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đây là dự án luật có chuyên môn sâu, phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng. Việc tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện Dự thảo Luật đã được tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng; xem xét, đánh giá các chính sách một cách toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, bảo đảm hài hòa quyền, trách nhiệm giữa doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm và bên mua bảo hiểm, thuận lợi trong quản lý nhà nước, tạo điều kiện phát triển bền vững thị trường kinh doanh bảo hiểm.
So với Dự thảo Luật Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ hai, Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 7 chương và 154 điều (giảm 1 chương và 3 điều), có 40 điều sửa đổi nội dung, 74 điều chỉnh sửa câu chữ, kỹ thuật văn bản, bổ sung 7 điều, bãi bỏ một số quy định tại 9 điều và giữ nguyên 33 điều.
Trước một số ý kiến đề nghị xem xét, thắt chặt việc cấp phép hoạt động cho các tư vấn viên bảo hiểm của các công ty bảo hiểm; đồng thời có quy định chặt chẽ hơn đối với đại lý bảo hiểm là tổ chức tín dụng, tránh tình trạng ép khách hàng mua bảo hiểm kết hợp với giải ngân vốn vay hay đánh tráo khái niệm “Gửi tiết kiệm” và “Tham gia bảo hiểm”, ông Thanh cho biết Dự thảo Luật đã có quy định điều cấm về “Đe dọa, ép buộc giao kết hợp đồng bảo hiểm”, quy định về những hành vi đại lý bảo hiểm không được làm.
“Trên cơ sở quy định của Dự thảo Luật, các văn bản hướng dẫn như Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm sẽ bổ sung các chế tài trong trường hợp đại lý vi phạm các quy định tại Luật”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh.
Một số ý kiến Đại biểu Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát và làm rõ các quy định về hợp đồng bảo hiểm, ông Thanh nói rằng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến đại biểu.
Do hợp đồng bảo hiểm là một chế định quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, vì vậy, Dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh sửa, bổ sung và quy định rõ một số nội dung như: bổ sung quy định về hợp đồng bảo hiểm vô hiệu; sửa đổi quy định về quyền lợi có thể được bảo hiểm; hậu quả pháp lý của việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng bảo hiểm… nhằm bảo đảm phù hợp với nguyên tắc chung về hợp đồng theo quy định của Bộ luật Dân sự và tính đặc thù của hoạt động kinh doanh bảo hiểm trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Nhiều ý kiến đề nghị gộp chung giấy phép thành lập, hoạt động và giấy đăng ký kinh doanh (Điều 71) để đơn giản hóa thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Theo ông Vũ Hồng Thanh, để tạo thuận lợi, minh bạch cho nhà đầu tư và giảm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, Dự thảo Luật đã chỉnh sửa theo hướng giấy phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm đồng thời là giấy đăng ký doanh nghiệp (như quy định hiện hành).
Đồng thời, Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh cập nhật vào Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (khoản 2 Điều 71), đồng thời khi doanh nghiệp bảo hiểm mở, chấm dứt hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện chỉ cần gửi văn bản thông báo cho Bộ Tài chính (khoản 3 Điều 74).
Một số ý kiến đề nghị không nên tiếp tục trích nộp Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm. Ý kiến khác cho rằng nên có quy định về trích lập Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm nhưng cần đánh giá nguồn hình thành quỹ.
Về vấn đề này, có 2 phương án như sau: Một là, bỏ quy định về Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm và sửa đổi Điều 154 về điều khoản chuyển tiếp, giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý và sử dụng số dư Quỹ; Hai là, giữ nguyên quy định cũ về Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm và giao Chính phủ quy định chi tiết.
Ông Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với phương án thứ nhất, tuy nhiên đề nghị Chính phủ đề xuất rõ phương án xử lý số dư của Quỹ.
Có ý kiến đề nghị xem xét lại quy định về thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Phá sản (Điều 99).
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, do hoạt động kinh doanh bảo hiểm là ngành có tính đặc thù, dự thảo Luật được thiết kế theo hướng quy định thủ tục phá sản riêng đối với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, theo đó sau khi Bộ Tài chính chấm dứt kiểm soát, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ phải nộp đơn yêu cầu Tòa án mở thủ tục phá sản.
Trong trường hợp này, doanh nghiệp bảo hiểm đã triển khai các biện pháp cần thiết nhưng không còn khả năng phục hồi nên sau khi nhận yêu cầu mở thủ tục phá sản, Tòa án sẽ “mở thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản, tuyên bố doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm phá sản và áp dụng ngay thủ tục thanh lý tài sản của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm mà không tổ chức hội nghị chủ nợ và thực hiện thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh”.
Cũng trong chiều 27/5, các đại biểu đã tiến hành thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi).
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương nêu rõ, đây là dự thảo Luật có chuyên môn sâu và phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng. Để có cơ sở tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện, bảo đảm chất lượng của dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung cho ý kiến 7 vấn đề đã nêu trong báo cáo giải trình, tiếp thu như: Kết cấu của dự thảo Luật; hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, doanh nghiệp tái bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp tái bảo hiểm nước ngoài; đại lý bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; bảo hiểm vi mô…
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các đại biểu cho ý kiến về hai vấn đề còn ý kiến khác nhau về áp dụng Luật Kinh doanh bảo hiểm và luật khác có liên quan và về Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm.
Đại biểu Tô Thị Bích Châu (đoàn TP Hồ Chí Minh) nêu quan điểm, Nhà nước cần có chính sách bảo vệ người mua bảo hiểm nhân thọ chứ không chỉ là có cơ chế khuyến khích tạo điều kiện như quy định lại khoản 1 Điều 5 của Dự thảo.
Trong khi đó, Đại biểu Đinh Văn Thê (đoàn Gia Lai) cho rằng, cần bổ sung vào Điều 9 của Dự thảo hành vi bị nghiêm cấm là làm phiền quấy nhiễu khách hàng dưới mọi hình thức; đồng thời quy định rõ những nội dung cần thiết mà khi giao kết hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh bảo hiểm nhân thọ nước ngoài phải cung cấp cho người mua bảo hiểm để đảm bảo tính công bằng, minh bạch, công khai (Điều 22)…
Theo chương trình dự kiến, Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 16/6/2022, ngày cuối cùng của kỳ họp.
