Vì sao Quỹ bảo hiểm y tế bội chi hàng nghìn tỷ đồng?

Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) đang bội chi 3.400 tỷ đồng, dự kiến cả năm nay, mức chi vượt thu có thể lên tới 6.000 tỷ đồng. Đâu là nguyên nhân?

Đây là lần đầu tiên Quỹ BHYT bị bội chi kể từ 6 năm qua. Vì sao lại có thực trạng này và thời gian tới liệu có dẫn đến tình trạng vỡ Quỹ bảo hiểm y tế?

Trước đây, các cơ sở y tế của tỉnh Lào Cai thường không chi hết số tiền BHYT được phân bổ; thậm chí có những năm phải trả về Trung ương hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, từ năm nay, lần đầu tiên, Lào Cai bị bội chi bảo hiểm y tế.

Ông Phạm An Hùng, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai cho biết, do tình trạng bội chi BHYT nên cơ quan bảo hiểm đang siết chặt các thủ tục thanh toán: “Cơ quan bảo hiểm đang đẩy mạnh thanh, kiểm tra, siết chặt thủ tục thanh toán. Họ còn treo của chúng tôi 4,6 tỷ đồng chưa thanh toán và yêu cầu phải đính kèm phim chụp của bệnh nhân vào hồ sơ thì mới thanh toán BHYT. Từ trước đến nay, chưa có văn bản nào quy định như thế cả. Nếu cứ phải in phim ra để thanh toán thì lãng phí quá vì phim chúng tôi trả cho bệnh nhân để lần sau đến khám họ mang theo để chúng tôi so sánh…”

Cùng với Lào Cai, các tỉnh Bắc Kạn, Tuyên Quang, Quảng Trị cũng lần đầu tiên bị bội chi BHYT.

Theo BHXH Việt Nam, đến nay, có ít nhất 37 tỉnh, thành phố đang bội chi với tổng số tiền hơn 3.400 tỉ đồng. Địa phương bội chi cao nhất là Thanh Hóa với 395 tỷ đồng và Nghệ An khoảng 350 tỷ đồng. Mức bội chi tăng hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái, trong trong khi đó, số người tham gia bảo hiểm y tế chỉ tăng hơn 10%.

Ông Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết, từ tháng 3 vừa qua, giá dịch vụ y tế được điều chỉnh tăng, tính thêm chi phí trực tiếp và phụ cấp đặc thù và từ 12/8 vừa qua, 16 tỉnh đầu tiên tiếp tục được tăng viện phí thông qua việc tính thêm yếu tố tiền lương nên số tiền chi trả BHYT tăng theo là điều đương nhiên: “Thời gian qua, giá dịch vụ y tế được điều chỉnh tăng thì số tiền mà bảo hiểm y tế chi trả cho bệnh nhân phải tăng lên. Càng ngày các cơ sở y tế càng thực hiện được nhiều kỹ thuật cao để thu hút bệnh nhân, cạnh tranh lành mạnh thì những chi phí từ Quỹ bảo hiểm y tế cho những kỹ thuật cao đó cũng tăng lên. Điều đó rất có lợi cho bệnh nhân và cũng là động lực để tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân, cải thiện chất lượng khám chữa bệnh..”.

Theo BHXH Việt Nam, qua giám sát cho thấy, tình trạng lạm dụng, trục lợi Quỹ bảo hiểm y tế đã làm cho Quỹ này bị thâm hụt. Thời gian qua, nhiều bệnh viện tư nhân được UBND tỉnh cho xuống hạng, từ hạng 2 xuống hạng 3 để được tương đương với bệnh viện công lập tuyến huyện, được khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho cả những bệnh nhân ở các quận, huyện khác theo đúng chính sách thông tuyến bảo hiểm y tế có hiệu lực từ đầu năm nay. Từ đó đã đội số tiền chi trả bảo hiểm y tế lên. Cơ quan bảo hiểm xã hội cũng đã từ chối thanh toán 71 tỷ đồng chi phí khám chữa bệnh được cho là không hợp lý của Phòng khám đa khoa Phương Nam ở tỉnh Cà Mau.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết thêm: “Số lượt đi khám chữa bệnh đa tuyến nội tỉnh của những người có thẻ BHYT đi khám tại các cơ sở khám chữa bệnh tại cùng địa bàn tỉnh, chủ yếu là do đã thông tuyến BHYT tuyến huyện trên địa bàn tỉnh tăng khám chữa bệnh 48%. Hệ thống giám định cũng phát hiện có nhiều người đi khám tại nhiều cơ sở y tế khác nhau trên địa bàn tỉnh trong cùng một tháng, có trường hợp ở Bình Dương khám 27 lần trong 1 tháng”.

Hiện, Đoàn kiểm tra của Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đang tìm hiểu thực tế tại các địa phương để giải quyết những phát sinh trong thông tuyến bảo hiểm y tế. Những bất cập trong chi trả BHYT vẫn là thách thức đối với Bộ Y tế và BHXH Việt Nam vì một bên thực hiện các dịch vụ y tế, chịu những biến đổi liên tục về giá cả vật tư, thuốc men và yêu cầu cập nhật kỹ thuật y tế hiện đại, còn một bên giữ Quỹ bảo hiểm y tế luôn muốn chi đúng quy định và Quỹ có kết dư./.