(ĐTCK) Theo quy định, các công ty bảo hiểm phi nhân thọ tại Việt Nam phải trích lập 3 loại dự phòng: dự phòng phí bảo hiểm chưa được hưởng, dự phòng bồi thường và dự phòng dao động lớn.
Theo các chuyên gia của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, việc tính toán dự phòng phí chưa được hưởng, dự phòng bồi thường cho các yêu cầu bồi thường chưa được giải quyết tương đối đơn giản. Tuy nhiên, việc tính toán dự phòng bồi thường cho tổn thất đã phát sinh nhưng chưa thông báo thì phức tạp hơn, bởi phải làm việc với những điều không rõ ràng và không chắc chắn xảy ra. Nhiều công ty đã trích lập dự phòng bồi thường thiếu chính xác, dẫn đến nguy hiểm cho sự an toàn tài chính của công ty.
Liên quan đến câu chuyện tính toán dự phòng phí, dự phòng bồi thường và dự phòng dao động, các chuyên gia trong ngành bảo hiểm đang hết sức lo ngại vấn đề thiếu hụt trầm trọng chuyên gia tính toán bảo hiểm (actuary) đạt yêu cầu, theo quy định cho khối bảo hiểm phi nhân thọ.
Theo quy định tại Thông tư 194/2014/TT-BTC ngày 17/12/2014, kể từ ngày 1/1/2016, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ phải sử dụng chuyên gia tính toán dự phòng nghiệp vụ và khả năng thanh toán (actuary) đạt tiêu chuẩn sau: là thành viên (fellow) của Hội Các nhà tính toán bảo hiểm đang là thành viên chính thức của Hội Các nhà tính toán bảo hiểm quốc tế; hoặc có tối thiểu 5 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ và có tối thiểu 2 chứng chỉ tính toán được cấp bởi một trong các Hội sau: Hội Các nhà tính toán bảo hiểm Vương quốc Anh, Hội Các nhà tính toán bảo hiểm Scotland, Hội Các nhà tính toán bảo hiểm Hoa Kỳ, Hội Các nhà tính toán bảo hiểm Úc, Hội Các nhà tính toán bảo hiểm Canada.
Trên thực tế, sự lớn mạnh của thị trường bảo hiểm đòi hỏi các doanh nghiệp phải xây dựng đội ngũ chuyên gia bảo hiểm đủ về số lượng, tinh thông nghiệp vụ và hiểu biết về thị trường Việt Nam. Trong đó, actuary đóng vai trò then chốt trong hoạt động của một công ty bảo hiểm.
Tuy nhiên, trao đổi tại Hội thảo chuyên đề “The Chain-ladder Claims Reserving Method in Insurance” (Phương pháp Chain-ladder xác lập dự phòng trong bảo hiểm) do Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam phối hợp với Trường Đại học Quốc tế tổ chức mới đây tại TP. HCM, đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết, trong số các actuary tại 30 công ty bảo hiểm phi nhân thọ ở Việt Nam, chỉ có 1 người đạt yêu cầu trên. Và điều đáng quan ngại hơn là hiện chưa có trường đại học nào tại Việt Nam tổ chức đào tạo actuary.
Chính vì vậy, các chuyên gia trong ngành e ngại rằng, trước mắt, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam vẫn phải chịu cảnh “ăn đong” chuyên gia tính toán bảo hiểm và khả năng nhiều doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ không đáp ứng được quy định kể từ ngày 01/1/2016, khi phải sử dụng actuary đạt tiêu chuẩn. Thêm vào đó, tương lai xa hơn vài năm nữa, tình trạng thiếu actuary vẫn chưa thể khắc phục toàn diện.
Trao đổi về câu chuyện thiếu chuyên viên actuary tại Hội thảo trên, đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam bày tỏ mong muốn Trường Đại học Quốc tế, với những lợi thế sẵn có như ngôn ngữ giảng dạy là tiếng Anh, chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học được đảm bảo, giảng viên chất lượng cao trong Bộ môn Toán, Khoa QTKD, Bộ môn Tài chính ngân hàng và mối quan hệ quốc tế rộng rãi… sẽ trở thành trường đại học tiên phong ở Việt Nam tổ chức đào tạo actuary.
Hình thức đào tạo có thể là liên kết với các trường đại học, tổ chức đào tạo nước ngoài có uy tín, để sinh viên được đào tạo những tín chỉ được các hội actuary quốc tế chấp nhận, có thể tiếp tục học tiếp để trở thành hội viên của các hội actuary uy tín trên thế giới như Hội actuary Mỹ, Anh, Canada, châu Âu, Úc…
Chia sẻ với ĐTCK, đại diện Trường Đại học Quốc tế TP. HCM cho biết, hiện tại, Trường có đào tạo ngành Toán ứng dụng, Kỹ thuật tài chính thực hành (Financial Engineering), Tài chính và Ngân hàng, đều là những ngành có thể tổ chức các môn học chuyên sâu hướng tới bảo hiểm hay actuary.
Trong tương lai, trường hoàn toàn có thể đề xuất và xây dựng các môn học liên quan đến lĩnh vực này, dựa vào các mối quan hệ hợp tác trong và ngoài nước. Việc phát triển xây dựng môn học của trường cũng có nhiều thuận lợi, vì phía Trường đại học RiskLab ETH Zurich và Hiệp hội Bảo hiểm đều sẵn sàng hỗ trợ.
Được biết, hiện tại Trường Đại học Quốc tế đang thảo luận thêm về khả năng ký kết với RiskLab ETH Zurich về tổ chức nghiên cứu đào taọ trong lĩnh vực Actuarial Science và Risk Management (Quản trị rủi ro). Nếu sự hợp tác này thành công, đây có thể là một trong những phương pháp giải bài toán thiếu hụt trầm trọng actuary bảo hiểm phi nhân thọ hiện nay.
