Nhiều người nhiễm HIV lo ngại việc khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế sẽ khiến việc bảo mật thông tin cho họ không còn được duy trì, họ phải đối mặt với những nguy cơ bị kỳ thị trong cộng đồng.
Anh L., một người nhiễm HIV cho biết, theo quy định mới, người nhiễm HIV được khám chữa bệnh và sử dụng các dịch vụ liên quan đến HIV/AIDS bằng bảo hiểm y tế nhưng các cơ sở, trung tâm y tế dự phòng (nơi điều trị và bảo mật thông tin cho người nhiễm HIV) lại không có đủ cơ sở pháp lý để ký kết việc khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế này.
Muốn được thanh toán bảo hiểm y tế, người nhiễm HIV phải đến các bệnh viện và làm thủ tục thanh toán với bệnh viện. Như vậy, thông tin cá nhân có thể sẽ được thông báo đến những nơi liên quan như công ty, cơ quan, đơn vị mà người nhiễm HIV đang làm việc, cán bộ địa phương phụ trách bảo hiểm y tế, nhân viên phụ trách làm việc về bảo hiểm y tế ở bệnh viện….
Việc không bảo mật được thông tin cho người nhiễm HIV có thể sẽ tạo sự kỳ thị trong xã hội, người nhiễm HIV sẽ có tâm lý chán chường và bỏ điều trị, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cho cả cộng đồng.
Về vấn đề này, Bộ Y tế cho biết, theo quy định tại Điều 8 Luật Phòng, chống HIV/AIDS, những hành vi công khai tên, địa chỉ, hình ảnh của người nhiễm HIV hoặc tiết lộ cho người khác biết về việc một người bị nhiễm HIV mà chưa được sự đồng ý của người đó thì bị nghiêm cấm, trừ trường hợp được quy định tại Điều 30 Luật Phòng, chống HIV/AIDS.
Cũng theo quy định tại Điều 30 của Luật này, kết quả xét nghiệm HIV dương tính được quyền thông báo cho người có trách nhiệm chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV tại các cơ sở y tế.
Như vậy, việc bảo mật thông tin về quá trình bảo hiểm y tế HIV/AIDS đã được quy định, trường hợp cá nhân, tổ chức (bao gồm cả người làm việc tại cơ sở y tế, cơ quan bảo hiểm xã hội) vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Thực tế, hiện có trên 106.000 người nhiễm HIV đang được điều trị bằng thuốc ARV tại các cơ sở y tế. Việc người nhiễm HIV có thẻ bảo hiểm y tế khi khám chữa bệnh không làm thay đổi quy trình này, chỉ khác về nguồn kinh phí để chi trả cho các dịch vụ liên quan đến khám chữa bệnh HIV/AIDS là từ quỹ bảo hiểm y tế thay vì từ nguồn quỹ của các chương trình, dự án thông qua hợp đồng giữa cơ quan bảo hiểm xã hội với cơ sở y tế.
Hiện nay, nhiều trường hợp người nhiễm HIV có thẻ bảo hiểm y tế mắc bệnh nhiễm trùng cơ hội hoặc có bệnh khác kèm theo cũng đang được khám chữa bệnh và được quỹ bảo hiểm y tế chi trả theo quy định. Do đó, sự lo ngại về việc khám chữa bệnh bảo hiểm y tế sẽ làm lộ bí mật của người bệnh là chưa có cơ sở.
Trong bối cảnh vẫn còn sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng, đồng thời với việc tạo thuận lợi cho người nhiễm HIV tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 15/2015/TT-BYT ngày 26/6/2015 hướng dẫn khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với người nhiễm HIV và người sử dụng dịch vụ liên quan đến HIV/AIDS.
Theo Thông tư này, ngoài các quy định chung áp dụng đối với người tham gia bảo hiểm y tế còn bổ sung một số quy định góp phần giảm thiểu những tác động của tình trạng phân biệt đối xử hoặc bộc lộ thông tin liên quan đến người nhiễm HIV mà vẫn đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh về HIV/AIDS như người nhiễm HIV tham gia bảo hiểm y tế được quyền đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tuyến xã, tuyến huyện mà không phân biệt địa giới hành chính phù hợp với nơi làm việc, cư trú.
Trường hợp có nhu cầu, người tham gia bảo hiểm y tế bị nhiễm HIV được đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại một trong các cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế có khám bệnh, chữa bệnh HIV/AIDS trong địa bàn cấp tỉnh, cấp huyện và được thay đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo hướng dẫn của bảo hiểm xã hội.
Người tham gia bảo hiểm y tế nhiễm HIV đang khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có điều trị bằng thuốc ARV khi có nhu cầu thì tiếp tục được khám bệnh, chữa bệnh HIV/AIDS tại cơ sở đó để bảo đảm thuận lợi trong tiếp cận điều trị, duy trì sự ổn định và hiệu quả trong công tác quản lý, chăm sóc, điều trị và phòng chống HIV/AIDS.
