Tôi có người bạn gọi điện than vãn về tình trạng sổ Bảo hiểm xã hội (BHXH) bị treo không thời hạn. Anh là Nguyễn Văn H. làm việc cho một công ty liên doanh có trụ sở tại Hà Nội từ mười năm trước. Tiền lương hàng tháng công ty vẫn đều đặn trừ tiền đóng BHXH. Và mọi chuyện chẳng có gì để nói, nếu như công ty anh H. làm việc không làm ăn thua lỗ và đứng trước nguy cơ phải giải thể. Mất việc đã đành nhưng cái khổ nhất của anh là vấn đề liên quan đến số phận của cuốn sổ BHXH.
Do đã tham gia BHXH ngót mười năm nên anh H. muốn rút sổ BHXH để đóng tiếp theo hình thức BHXH tự nguyện. Để đóng nối tiếp, BHXH quận nơi anh H. thường trú yêu cầu phải có sổ bảo hiểm (đã được chốt) ở nơi đóng cũ, trong khi công ty nơi anh H. làm việc lại không thể chốt sổ BHXH cho anh H. vì nợ BHXH kéo dài. Hiện anh H. không biết rõ anh được đóng bảo hiểm đến thời gian nào. Để được việc, anh H. đã đề nghị tự bỏ tiền để công ty đóng BHXH và chốt sổ đến thời điểm hiện tại để anh đủ điều kiện tham gia BHXH tự nguyện, nhưng công ty anh H. làm việc cũng không thể làm điều đó cho một mình anh.
Làm thủ tục chốt sổ theo hình thức đơn vị sử dụng lao động đã phá sản và giải thể cũng không được vì công ty chưa giải thể dù đã dừng hoạt động. Đóng tiếp không được, mà thanh toán một lần cũng không xong mà chờ công ty thanh toán tiền nợ BHXH thì thành quả mười năm tham gia BHXH của anh H. cứ trôi dần vào quên lãng.
Với trên 8 nghìn đơn vị nợ BHXH đã ngừng hoạt động vừa được lãnh đạo BHXH Việt Nam công bố, chắc hẳn tình trạng người lâm vào cảnh như anh H. là rất nhiều. Khi nào mối “thâm giao” giữa doanh nghiệp sử dụng lao động và BHXH còn chưa được giải quyết, thì người lĩnh hậu quả nặng nề nhất vẫn là người lao động.
