(Chinhphu.vn) – Mục tiêu 75% dân số có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) trong năm 2015 là một thách thức lớn đối với các bộ, ngành liên quan.
Thủ tục hành chính và chất lượng của Bảo hiểm y tế sẽ ảnh hưởng tới độ phủ của chính sách này tới toàn dân.
Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 64,6 triệu người tham gia BHYT, tương đương tỷ lệ bao phủ 71,4% dân số sau 5 tháng Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi, bổ sung có hiệu lực từ 1/1/2015.
Như vậy, để đạt mục tiêu 75% tỷ lệ bao phủ BHYT trên dân số cả nước trong năm 2015, BHXH Việt Nam còn phải tăng gần 4% (tương ứng với khoảng 3 triệu người). Mặc dù còn hơn 1 nửa chặng đường nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia, đây không phải là chuyện dễ dàng.
Chật vật tăng 2,7 triệu người sử dụng thẻ BHYT
Ông Phạm Lương Sơn, Trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho biết, từ đầu năm tới nay, số người tham gia BHYT tăng 2,7 triệu người so với cùng kỳ 2014.
Tuy nhiên, diễn biến của việc tăng số người tham gia BHYT không đơn giản như vậy. Tới quý I/2015, số người tham gia BHYT không tăng mà đã giảm 1,4 triệu người so với cuối năm 2014. Cho đến tháng 5/2015, số người quay trở lại tham gia BHYT mới tương đương với thời điểm cuối năm ngoái.
Nguyên nhân theo ông Sơn là do giai đoạn đầu khi triển khai thực hiện Luật BHYT sửa đổi, ngành BHXH đã gặp phải những vướng mắc về thủ tục và cách thực triển khai. Tuy nhiên, BHXH Việt Nam đã kịp thời tháo gỡ, giảm bớt thủ tục hành chính, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Tài chính đề xuất các giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho địa phương, kịp thời ban hành các văn bản để tháo gỡ việc lập danh sách tham gia theo hộ gia đình.
Theo đó, cá nhân đã tham gia BHYT theo hộ gia đình nếu tiếp tục tham gia thì thực hiện cho cá nhân đó đến hết năm 2015. Về thủ tục, mỗi hộ tham gia BHYT chỉ cần 1 tờ khai và mẫu đăng ký.
Trong năm 2015, ngành BHXH đã tổ chức ký hợp đồng khám chữa bệnh BHYT với 2.089 cơ sở y tế tuyến Trung ương, tỉnh, huyện, y tế cơ quan và 9.496 trạm y tế xã để khám, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT.
Việc đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu đã thay đổi tích cực, tập trung chủ yếu tại tuyến huyện và tuyến xã (ở tuyến huyện chiếm 35,1% tổng số lượt khám chữa bệnh, ở tuyến xã là 42,5%). Số lượng thẻ đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại tuyến tỉnh là 20,7%, còn lại tuyến Trung ương là 1,7%, góp phần giảm tải cho tuyến trên.
Quỹ khám chữa bệnh BHYT đã chi trả cho 50,1 triệu lượt bệnh nhân BHYT, trong đó 45,3 triệu lượt người khám chữa bệnh ngoại trú và 4,8 triệu lượt người điều trị nội trú với tổng số tiền là 17.734 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Lương Sơn, dù đã có được 71,4% và còn 3,6% nữa là đạt được mục tiêu bao phủ BHYT tới 75% dân số nhưng để thực hiện không hề giản bởi nhiều trở ngại từ thực tiễn.
Đó là tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHYT tại các doanh nghiệp vẫn diễn ra khá phổ biến, chiếm trên 40%. Bên cạnh đó, do tình hình kinh tế-xã hội vẫn còn nhiều khó khăn, tồn tại lao động bị cắt giảm theo mùa vụ nên ảnh hưởng tới việc phát triển đối tượng tham gia BHYT.
Còn theo báo cáo mới đây của Vụ BHYT (Bộ Y tế), các thủ tục hành chính vẫn còn gây phiền hà cho người dân khi tham gia BHYT. Những người thuộc hộ gia đình cận nghèo, hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình hay nhóm đối tượng học sinh, sinh viên, đặc biệt là sinh viên các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề cũng có tỷ lệ tham gia BHYT thấp (có địa phương có tới 20% học sinh, sinh viên chưa tham gia BHYT). Nhóm tham gia theo hộ gia đình cũng chưa đạt được mục tiêu đề ra theo kế hoạch phát triển đối tượng năm 2015.
Tìm hướng giải quyết cho 6 tháng cuối năm
Để tăng tỷ lệ người tham gia BHYT, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Minh Thảo nhấn mạnh cần tiếp tục củng cố đại lý thu trên địa bàn để tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT; tổ chức nhiều đại lý thu để tạo tính cạnh tranh khi phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng đề nghị các tỉnh, thành phố huy động mọi nguồn lực và ngân sách địa phương hỗ trợ 30% mức đóng BHYT cho hộ gia đình cận nghèo, 50% mức đóng BHYT cho hộ gia đình nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình; trình cấp thẩm quyền phê duyệt danh sách các xã đảo, huyện đảo để có cơ sở lập danh sách mua BHYT cho người dân…
Ngày mai (25/6) tại Hà Nội sẽ diễn ra tọa đàm “CNTT nâng cao năng lực ngành Y tế”- một trong những sự kiện chính tại Diễn đàn cấp cao CNTT-TT Việt Nam 2015 (ICT Summit 2015).
Tại buổi tọa đàm, các vấn đề về BHYT, bệnh viện điện tử… sẽ được các nhà quản lý, các bệnh viện, tổ chức sản xuất, ứng dụng CNTT bàn thảo và tìm cách tháo gỡ vướng mắc. Các bên liên quan kỳ vọng nhiều giải pháp, liên kết sẽ được đưa ra để góp phần thúc đẩy thực chất quá trình tin học hóa BHYT, mang lại lợi ích cho các bên là người bệnh, cơ sở y tế và cơ quan bảo hiểm.
Đặc biệt, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT và gia tăng hiệu quả sử dụng quỹ, ngăn ngừa lạm dụng BHYT; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; đổi mới phương pháp giám định, chất lượng giám định; đột phá về ứng dụng CNTT trong giám định BHYT.
Trước đó, ngày 16/3, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã có chỉ đạo mạnh mẽ về việc tin học hóa trong BHYT (tại Thông báo 102/TB-VPCP). Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu BHXH Việt Nam và Bộ Y tế lựa chọn doanh nghiệp CNTT triển khai đường truyền kết nối liên thông hệ thống thông tin y tế, BHXH và cơ sở khám chữa bệnh, thanh toán BHYT trên toàn hệ thống.
Chậm nhất trong tháng 6/2015, các doanh nghiệp CNTT phải hoàn thành việc đưa hệ thống CNTT vào ứng dụng cho công tác giám định trực tuyến, tổng hợp báo cáo, quyết toán khám chữa bệnh và thanh toán BHYT tại 3 địa phương là Hải Phòng, Thái Nguyên, Bắc Ninh, đồng thời cũng cần kết nối dữ liệu giữa các cơ sở khám chữa bệnh toàn tuyến của các tỉnh trên.
Sau ngày 30/6, chương trình này sẽ được mở rộng ra phạm vi toàn quốc. Khi triển khai thành công, chương trình sẽ nâng cao tốc độ, chất lượng giám định hồ sơ BHYT, từ đó đẩy nhanh tiến độ thanh quyết toán BHYT, sử dụng quỹ hiệu quả, minh bạch và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT cho người dân, đồng thời thúc đẩy tích cực tới chỉ tiêu bao phủ BHYT trên toàn quốc.
