ANTĐ – Sau 4 tháng thực hiện chính sách mới về bảo hiểm y tế (BHYT), số đối tượng tham gia BHYT đã giảm đến 1,2 triệu người, trong đó riêng đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình giảm 15%.
Đây là thông tin được ông Vũ Xuân Bằng, Phó trưởng Ban thực hiện chính sách BHYT – BHXH Việt Nam cho biết tại buổi họp báo cung cấp thông tin y tế do Bộ Y tế tổ chức sáng nay, 12-5. Tính đến hết năm 2014, tổng số người tham gia BHYT trên cả nước là 64,7 triệu người nhưng đến hết 3 tháng đầu năm nay chỉ còn khoảng 63,5 triệu thẻ, giảm 1,2 triệu thẻ. Trong đó, tỷ lệ tham gia BHYT ở hộ gia đình giảm đến 15%. Việc thực hiện quy định về mua BHYT theo hộ gia đình đang gặp nhiều khó khăn
Theo ông Vũ Xuân Bằng, nguyên nhân chính là do người dân chưa hiểu rõ quy định mới về việc tham gia BHYT hộ gia đình, ngay bản thân chính quyền nhiều địa phương cũng chưa hiểu rõ, thực hiện máy móc dẫn đến thủ tục phiền hà cho dân. Sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương cũng chưa quyết liệt, dẫn đến có những tỉnh mới chỉ có 34% tham gia BHYT, ngay cả đối tượng phải tham gia BHYT bắt buộc là học sinh cũng có tỉnh mới chỉ đạt 75%, vậy nhưng tỉnh chưa có giải pháp cụ thể nào để khắc phục.
Ở khía cạnh khác, cũng phải nói rằng bản thân các quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện BHYT hộ gia đình cũng còn nhiều điều chưa rõ, nhiều quy định khó thực hiện. Vừa qua, liên ngành y tế – BHXH đã tổ chức 7 đoàn kiểm tra thực hiện Luật BHYT tại 10 địa phương gồm: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Phú Yên… Qua kiểm tra đã phát hiện nhiều khó khăn vướng mắc.
Ông Lê Văn Khảm, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT – Bộ Y tế cho biết, về lập danh sách thành viên hộ gia đình tham gia BHYT, ngày 12-3-2015 BHXH Việt Nam có công văn hướng dẫn một số nội dung về thu BHYT, trong đó có mẫu “Thống kê thành viên Hộ gia đình tham gia BHYT”. Tại thời điểm kiểm tra, đa số các xã/phường chưa triển khai lập danh sách thành viên Hộ gia đình tham gia BHYT theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam.
Cụ thể, các địa phương phản ánh, theo công văn 777/BHXH-BT ngày 12-3-2015 của BHXH Việt Nam hướng dẫn: “Đối với người đang tham gia BHYT vẫn có tên trong sổ hộ khẩu (ví dụ: đi nước ngoài, ly hôn…. thì trưởng thôn/bản/tổ yêu cầu hộ gia đình phải xuất trình giấy tạm vắng, giấy ly hôn,… để chứng minh”. Vậy nhưng quy định này không thực hiện được với lý do: khi một người đi khỏi địa bàn xã thì địa phương cấp giấy tạm vắng cho bản thân người đó để mang đến đăng ký tạm trí tại địa phương khác. Như vậy, hộ gia đình không có giấy tạm vắng của người tạm vắng để trình với trưởng thôn,bản, tổ theo hướng dẫn của BHXH….
Ông Khảm cho biết thêm, BHYT theo hộ gia đình là quy định mới nhằm đảm bảo sự công bằng, hạn chế tình trạng chỉ có người đau ốm mới tham gia BHYT, góp phần gia tăng tỷ lệ bao phủ BHYT một cách bền vững. Khi tham gia theo hộ gia đình thì được giảm mức đóng BHYT, cụ thể từ người thứ 2 trong hộ gia đình tham gia BHYT sẽ được giảm 30% mức đóng, người thứ 3 tham gia được giảm 40% mức đóng, người thứ 4 tham gia được giảm 50% mức đóng, người thứ 5 tham gia được giảm 45% mức đóng. Như vậy, bình quân một gia đình có 5 người tham gia BHYT chỉ phải đóng khoảng gần 2 triệu đồng/ năm.
Tuy vậy, đối với người dân ở khu vực nông thôn đây vẫn là một khoản lớn, là hàng rào cản trở, hạn chế nhiều đối tượng tham gia. Qua giám sát tại nhiều địa phương, chẳng hạn như ở Thanh Hóa, người dân và chính quyền địa phương kiến nghị được đóng BHYT thành nhiều đợt, hoặc đóng 6 tháng một lần để giảm mức tiền phải đóng 1 lần, giảm gánh nặng cho các hộ gia đình.
Trước thực trạng này, ông Vũ Xuân Bằng cho biết, BHXH Việt Nam cũng đã nắm được và đang cân nhắc, tiếp tục bàn bạc thêm về vấn đề này. “BHXH Việt Nam cũng đã cân nhắc đến việc cho người dân đóng BHYT 6 tháng 1 lần. Tuy nhiên cái khó là thẻ BHYT cấp 1 năm, nếu cho người dân đóng 6 tháng 1 lần thì 6 tháng sau, khi họ đã có thẻ rồi, làm thế nào để đảm bảo thu đủ được số tiền mà họ chưa đóng”.
“Vì vậy, trước mắt vẫn thực hiện đóng BHYT cả năm, còn việc thu nhiều lần cần tiếp tục nghiên cứu. Chúng tôi cũng tính đến phương án phối hợp với chính quyền các địa phương và nếu các địa phương cam kết có thể thực hiện thu đủ được số tiền đóng BHYT nếu cho phép người dân đóng nhiều lần thì sẽ cho thực hiện” – Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT – BHXH Việt Nam nói.
Việc thực hiện quy định về mua BHYT theo hộ gia đình đang gặp nhiều khó khăn
