Để doanh nghiệp (DN) và cổ đông chiến lược có thể hợp tác cùng phát triển sẽ phải có cam kết chiến lược. Đây là cơ sở để xây dựng tầm nhìn, lộ trình hoạt động và kết hợp cùng nhau thực hiện mục tiêu chung.
Chia sẻ trách nhiệm, tầm nhìn
Một DN được NĐT chiến lược lựa chọn thường có một số đặc điểm, như tiềm năng tăng trưởng dài hạn, thị phần lớn và có thể tiếp tục mở rộng hơn nữa, đem lại lợi ích cho cổ đông trong tương lai… Ngược lại, cái DN có được từ NĐT chiến lược không chỉ là vốn mà còn cả kinh nghiệm, kỹ năng quản trị để tạo nên những sự thay đổi mang tính bước ngoặt trên con đường phát triển.
2 yêu cầu tối quan trọng để DN và NĐT chiến lược có thể ngồi lại, nói chuyện với nhau và tiến tới hợp tác là phải có chung tầm nhìn và sự hiểu biết lẫn nhau về mặt văn hóa. Sau khi bắt tay cùng nhau phải có cam kết chiến lược, để từ đó xây dựng lộ trình hành động cụ thể.
7 năm trước, khi Tập đoàn Bảo Việt (BVH) tiến hành cổ phần hóa, lãnh đạo tập đoàn đã nhận thức được tầm quan trọng của NĐT chiến lược và đã bắt tay với HSBC Insurance. Sự tham gia của cổ đông chiến lược đã góp phần quan trọng để BVH xây dựng và thực hiện thành công chiến lược “Một Bảo Việt, Một nền tảng mới” của giai đoạn sau cổ phần hóa, tạo sự tăng trưởng vững chắc và nâng cao năng lực cạnh tranh của Bảo Việt trên thị trường.
Mặc dù cam kết chiến lược đóng vai trò rất quan trọng để ràng buộc cả DN và NĐT chiến lược cùng nhìn về một hướng, tuy nhiên khi thực hiện thường gặp không ít thách thức do khác biệt về mặt văn hóa và cách thức làm việc. Thí dụ các NĐT đến từ khu vực Âu Mỹ tiếp cận và bắt nhịp với hoạt động của DN rất năng nổ, tích cực, thường xuyên cập nhật, chỉnh sửa, nâng cấp.
Trong khi các NĐT đến từ châu Á, chẳng hạn như Nhật Bản lại kỹ tính, thận trọng, nhưng khi họ đã tin tưởng thì mọi việc sẽ thực hiện thông suốt. Nhận thức rõ được những điều này sẽ giúp cho khoảng thời gian “làm quen” giữa cổ đông chiến lược và DN được rút ngắn xuống mức tối thiểu. Khi cả 2 có thể làm việc cùng nhau thì lại tiếp tục xây dựng một lộ trình chuyển đổi về hoạt động, cũng như các hình thức trao đổi kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ.
Cân bằng lợi ích
Cổ đông chiến lược sẽ là giá trị bảo chứng để các NĐT khác cũng có cái nhìn tích cực về DN. Từ khi BVH lên sàn (năm 2009) cho đến nay, ngoài 2 cổ đông chiến lược là HSBC Insurance và Sumitomo Life, còn có không ít các tổ chức đầu tư khác tham giao dịch CP của BVH. Đây là một thuận lợi cho BVH nhưng đồng thời cũng đặt ra cho tập đoàn thêm một thách thức là làm sao dung hòa được lợi ích giữa các nhóm NĐT, cổ đông với nhiều mục đích khác nhau.
Thí dụ NĐT chiến lược có thể quan tâm đến kết quả, lợi ích của họ dài hạn, trong khi NĐT ngắn hạn có thể quan tâm nhiều hơn đến biến động giá CP, cổ tức… Đã là công ty đại chúng, DN phải tìm cách tối ưu hóa lợi ích của các cổ đông và đó là lý do BVH luôn nỗ lực để có được tốc độ tăng trưởng ổn định về kết quả kinh doanh và chia cổ tức với tỷ lệ hấp dẫn.
Bên cạnh đó, công tác minh bạch của BVH cũng liên tục được đẩy mạnh trong những năm qua đã giúp cho BVH nhận được sự quan tâm của các NĐT trong và ngoài nước. Minh chứng là BVH luôn nằm trong nhóm những CP có thanh khoản lẫn giá trị vốn hóa cao nhất trên TTCK. Thông qua minh bạch, NĐT sẽ thấy rõ được những chiến lược mà BVH đang thực hiện, để từ đó có những đánh giá, nhìn nhận một cách chuẩn xác và củng cố niềm tin vào tập đoàn.
Những năm gần đây, BVH luôn nỗ lực chi trả cổ tức bằng tiền mặt ổn định từ 12-15%. Với việc dành hơn 1.000 tỷ đồng chi trả cổ tức cho năm 2013, tổng số tiền cổ tức bằng tiền mặt mà tập đoàn đã thực hiện chi trả tính từ giai đoạn sau cổ phần hóa (năm 2007) đến nay đã lên gần 5.000 tỷ đồng. Đối với cổ đông chiến lược nói riêng, BVH cũng thường xuyên ngồi lại với nhau để so sánh, đối chiếu và chứng minh được những giải pháp mà tập đoàn đang thực hiện là phù hợp với cam kết chiến lược ban đầu.
Ngoài những lợi ích về mặt kinh tế, để có thể chinh phục được các NĐT và tạo ra giá trị bền vững trong dài hạn cho cổ đông, BVH cũng hướng đến chiến lược tăng trưởng và phát triển bền vững với sự gắn kết 3 mục tiêu: tăng trưởng kinh tế vững chắc, giảm thiểu tác động của môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống của cộng đồng, hướng tới phát triển cộng đồng.
TS. Hoàng Việt Hà, Giám đốc Hoạt động Tập đoàn Bảo Việt
