Câu hỏi 306: Đối tượng bảo hiểm của bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động? Có sự khác nhau giữa bảo hiểm bồi thường cho người lao động và bảo hiểm trách nhiệm của người chủ sử dụng lao động đối với người lao động? Phân biệt bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động và bảo hiểm tai nạn cho người lao động?
Trả lời:
– DNBH trách nhiệm bồi thường cho người lao động thực chất là loại bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ sử dụng lao động đối với người lao động làm thuê. Người chủ sử dụng lao động có trách nhiệm bồi thường theo pháp luật lao động, hợp đồng lao động của người sử dụng lao động phát sinh khi người lao động bị chết, ốm đau, thương tật tạm thời, thương tật vĩnh viễn do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp trong quá trình lao động
Trách nhiệm của người sử dụng lao động thường bao gồm: trang trải toàn bộ chi phí y tế liên quan đến việc cấp cứu, điều trị; bồi thường một khoản tiền tối thiểu tính theo lương cho một khoảng thời gian nhất định trong trường hợp người lao động bị chết hoặc bị suy giảm khả năng lao động do hậu quả của tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp..
– Người sử dụng lao động có thể tham gia bảo hiểm cho phần trách nhiệm theo luật định hoặc theo hợp đồng với người lao động. Dạng HĐBH này còn được gọi là đơn bảo hiểm bồi thường cho người lao động. Theo HĐBH này, trong phạm vi giới hạn trách nhiệm, DNBH sẽ bồi thường cho người sử dụng lao động những khoản tiền mà người đó có trách nhiệm bồi thường cho người lao động theo quy định của pháp luật hoặc thỏa thuận của hợp đồng lao động. Như vậy người được bảo hiểm là người chủ sử dụng lao động còn người lao động bị tổn hại do tai nạn hoặc bệnh nghề nghiệp là bên thứ ba.
– Bảo hiểm tai nạn thân thể đối với người lao động người được bảo hiểm là bản thân người lao động. DNBH sẽ trả tiền bảo hiểm cho người được bảo hiểm hoặc người được hưởng quyền lợi bảo hiểm khi người lao động gặp tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm của HĐBH. (có thể chỉ là tai nạn trong khi lao động hoặc mở rộng gồm cả các tai nạn khác). Trong xây dựng, lắp đặt thì người tham gia và được bảo hiểm của HĐBH trách nhiệm bồi thường cho người lao động là các doanh nghiệp xây dựng còn người được bảo hiểm của HĐBH tai nạn là bản thân người lao động.
– Trường hợp tai nạn của người lao động thuộc phạm vi bảo hiểm của cả 2 loại: Bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động và Bảo hiểm tai nạn thân thể của người lao động. Trong trường hợp này, việc bồi thường của HĐBH trách nhiệm bồi thường của người sử dụng lao động và trả tiền bảo hiểm của hợp đồng tai nạn hoàn toàn độc lập với nhau. Về phía người lao động bị tai nạn có quyền nhận được số tiền trả bảo hiểm của HĐBH tai nạn và tiền bồi thường theo luật định của người sử dụng lao động.
Câu hỏi 307: Phân biệt tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp? Quá trình lao động được tính như thế nào – có bao gồm thời gian người lao động làm thêm ngoài giờ không?
Trả lời:
– Tai nạn lao động: là tai nạn gây tổn thương cho bất kỳ bộ phận, chức năng nào của cơ thể người lao động hoặc gây tử vong, xảy ra trong quá trình lao động, gắn liền với việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động.
– Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do điều kiện lao động có hại của nghề nghiệp tác động đến người lao động. Danh mục các loại bệnh nghề nghiệp được xác định theo quy định của pháp luật
– Quá trình lao động là thời gian người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, bao gồm cả lao động trong và ngoài giờ, thời gian đi công tác và quá trình đi về giữa nơi ở và nơi làm việc. Tuy nhiên, việc làm thêm ngoài giờ phải thuộc công việc trong hợp đồng thuê lao động cơ sở của HĐBH trách nhiệm bồi thường của người sử dụng lao động.
Câu hỏi 308: Căn cứ xác định số tiền bồi thường của DNBH trong bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động ?
Trả lời:
– Các căn cứ chung đối với các loại sản phẩm trách nhiệm bồi thường cho người lao động:
+ Mức tiền lương của người lao động
+ Số tiền bảo hiểm mà người sử dụng lao động đã tham gia bảo hiểm
+ Mức độ hậu quả của sự kiện bảo hiểm (thương tật, suy giảm khả năng lao động)
+ Yếu tố lỗi của người lao động trong sự cố xảy ra.
– Theo quy tắc bảo hiểm DNBH có trách nhiệm bồi thường những khoản tiền sau đây:
1) Trường hợp người lao động bị chết hoặc suy giảm khả năng lao động vĩnh viễn từ 81% trở lên:
+ 30 tháng tiền lương nếu không do lỗi của chính người lao động đó
+ 12 tháng tiền lương nếu do lỗi của chính người lao động
2) Trường hợp người lao động bị chết hoặc suy giảm khả năng lao động vĩnh viễn dưới 81% :
+ 30 tháng tiền lương nhân với tỷ lệ bồi thườngquy định theo Bảng bồi thường bảo hiểmáp dụng cho bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm bồi thường cho người lao động trong các doanh nghiệp xây dựn, lắp đặt ( Ban hành kèm theo quyết định số 14/2004/ QĐ – BTC) nếu không do lỗi của chính người lao động đó
+ 40% số tiền bồi thường nếu do lỗi của chính người lao động
3) Phụ cấp nghỉ việc trong thời gian điều trị (không phân biệt lỗi) được tính bằng 100% tiền lương ngày (1/30 tiền lương tháng) đối với mỗi ngày nghỉ việc theo chỉ định của bác sĩ điều trị cho đến khi thương tật vĩnh viễn được xác định, nhưng không vượt quá 6 tháng cho mỗi sự kiện bảo hiểm
4) Chi phí y tế (không phân biệt lỗi) bao gồm: chi phí cấp cứu, chi phí điều trị nôi ngoại trú cần thiết và hợp lý nhưng không vượt quá 6 tháng tiền lương trong mỗi sự kiện bảo hiểm
Doanh nghiệp xây dựng có thể thỏa thuận mua bảo hiểm với mức trách nhiệm cao hơn mức bồi thường theo quy định trên.
Tiền lương làm căn cứ bồi thường được tính như sau:
+ Là tiền lương theo hợp đồng lao động, được tính bình quân của 6 tháng liền kề trước khi tai nạn lao động xảy ra hoặc trước khi được xác định bệnh nghề nghiệp. Bao gồm: lương cấp bậc, chức vụ, phụ cấp khu vực, phụ cấp chức vụ (nếu có) theo quy định hiện hành của Chính phủ
+ Trường hợp thời gian làm việc không đủ để tính tiền lương bình quân của 6 tháng liền kề thì lấy tiền lương của tháng liền kề hoặc tiền lương theo hình thức trả lương tại thời điểm xảy ra tai nạn, xác định bệnh nghề nghiệp.
Đối với bảo hiểm bồi thường cho người lao động trong các lĩnh vực khác, các loại thiệt hại, chi phí mà DNBH nhận trách nhiệm cũng tương tự và tất nhiên các chủ sử dụng lao động hoàn toàn có thể thỏa thuận để mua bảo hiểm với các mức số tiền bảo hiểm khác nhau khi không có quy định bắt buộc chi phối như lĩnh vực xây dựng. Các quy định về mức bồi thường cho các loại hậu quả tai nạn, bệnh tật cũng có thể khác nhau ít nhiều trong các sản phầm bảo hiểm.
Câu hỏi 309: Bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động của doanh nghiệp xây dựng không chịu trách nhiệm bồi thường đối với loại tai nạn, thiệt hại nào?
Trả lời:
Theo quy tắc bảo hiểm trách nhiệm bồi thường cho người lao động của doanh nghiệp xây dựng, có các loại trừ sau:
1) Trách nhiệm bồi thường mà người được bảo hiểm thỏa thuận không theo quy định của pháp luật về lao động
2) Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp xảy ra ngoài thời hạn bảo hiểm
3) Bất kỳ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nào có thể quy cho chiến tranh, hành động xâm lược hoặc thù địch của nước ngoài, nội chiến, bạo loạn, khủng bố, đình công, bãi công
4) Bất kỳ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nào trực tiếp hay gián tiếp phát sinh từ:
– Nguyên liệu hạt nhân và vũ khí hạt nhân
– Phóng xạ hoặc nhiễm phóng xạ
5) Bất kỳ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nào phát sinh do sử dụng và bị ảnh hưởng trực tiếp của rượu, bia, ma túy và các chất kích thích khác, trừ truờng hợp sử dụng các chất kích thích nhằm mục đích điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Riêng đối với người nghiện ma túy thì dù sử dụng ma túy theo chỉ dẫn của bác sĩ cũng vẫn bị loại trừ
6) Người lao động bị ngộ độc thức ăn, đồ uống
7) Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp xảy ra do hành động cố ý của người được bảo hiểm hoặc người lao động
8) Tai nạn xảy ra do người lao động đánh nhau, trừ trường hợp để tự vệ, cứu người, tài sản
9) Tai nạn, bệnh nghề nghiệp xảy ra do người được bảo hiểm hoặc người lao động vi phạm pháp luật
10) Tai nạn, bệnh nghề nghiệp xảy ra ngoài phạm vi lãnh thổ nước CHXHCN Việt nam
Doanh nghiệp xây dựng có thể thỏa thuận mua bảo hiểm với phạm vi rộng hơn cho một số trường hợp trong quy định trên.
Câu hỏi 310 : Phí bảo hiểm trách nhiệm trách nhiệm bồi thường cho người lao động của doanh nghiệp xây dựng được tính dựa trên các căn cứ nào? Trường hợp có sự thay đổi số lượng người lao động và tiền lương, bên mua bảo hiểm cần làm gì ?
Trả lời:
a) Phí bảo hiểm được xác định trên cơ sở tổng quỹ tiền lương mà người được bảo hiểm phải trả cho người lao động trong thời hạn bảo hiểm, số tiền bảo hiểm thỏa thuận; loại ngành nghề, công việc mà người lao động thực hiện .
Nếu tổng quỹ tiền lương thực tế mà người được bảo hiểm trả cho người lao động trong thời hạn bảo hiểm khác với tổng quỹ tiền lương tính phí bảo hiểm, phí bảo hiểm sẽ được điều chỉnh lại theo tổng quỹ tiền lương thực tế.
b) Trường hợp có sự thay đổi số lượng người lao động và tiền lương, các quy định giải quyết như sau:
– Người lao động do người được bảo hiểm tuyển thêm trong thời hạn bảo hiểm tự động thuộc phạm vi bảo hiểm từ khi hợp đồng lao động có hiệu lực. Định kỳ 60 ngày, người được bảo hiểm phải thông báo bằng văn bản mọi sự thay đổi về số lượng lao động cho DNBH
– Mọi thay đổi về tiền lương cuả người lao động hiện đang làm việc được tự động bảo hiểm từ ngày thay đổi. Định kỳ 60 ngày, người được bảo hiểm phải thông báo bằng văn bản mọi sự thay đổi về tiền lương của người lao động cho DNBH
– Điều chỉnh phí bảo hiểm do thay đổi số lượng lao động hoặc tổng quỹ tiền lương:
+ Nếu số lượng người lao động hoặc tổng quỹ tiền lương thực tế thay đổi tõ 25% trë lªn so với số lượng người lao động hoặc tổng quỹ tiền lương ghi trong HĐBH, phí bảo hiểm sẽ được điều chỉnh ngay tại thời điểm có sự thay đổi
+ Nếu số lượng người lao động hoặc tổng quỹ tiền lương thực tế thay đổi ít hơn 25% so với số lượng người lao động hoặc tổng quỹ tiền lương ghi trong HĐBH, phí bảo hiểm sẽ được điều chỉnh vào cuối thời hạn bảo hiểm.
BIỂU PHÍ BẢO HIỂM
Áp dụng cho bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm bồi thường cho người lao động trong các doanh nghiệp xây dựng,lắp đặt
(Ban hành kèm theo quyết định số 14/2004/ QĐ – BTC )
1. Biểu phí bảo hiểm năm:
Loại nghề nghiệp
Phí bảo hiểm
(Tỷ lệ % trên 30 tháng tiền lương)
Loại 1
0,42
Loại 2
0,51
Loại 3
0,62
Loại 4
0,72
2. Biểu phí bảo hiểm ngắn hạn:
Thời hạn bảo hiểm
Phí bảo hiểm
(Tỷ lệ % trên phí bảo hiểm năm)
Đến 3 tháng
40%
Từ trên 3 tháng đến 6 tháng
60%
Từ trên 6 tháng đến 9 tháng
80%
Trên 9 tháng
100%
3. Phân loại nghề nghiệp:
– Loại 1: Lao động gián tiếp, làm việc chủ yếu trong văn phòng, bàn giấy hoặc những công việc tương tự ít đi lại khác. Ví dụ: kế toán, nhân viên hành chính…
– Loại 2: Nghề nghiệp không phải lao động chân tay nhưng có mức độ rủi ro lớn hơn loại 1, đòi hỏi phải đi lại nhiều hoặc bao gồm cả lao động chân tay nhưng không thường xuyên và lao động chân tay nhẹ. Ví dụ: kỹ sư dân dụng, cán bộ quản lý thường xuyên đến công trường…
– Loại 3: Những nghề mà công việc chủ yếu là lao động chân tay và những công việc có mức độ rủi ro cao hơn loại 2. Ví dụ: kỹ sư cơ khí, kỹ sư điện, công nhân làm việc trên công trường…
– Loại 4: Những ngành nghề nguy hiểm, dễ xảy ra tai nạn và không được quy định ở ba loại nghề nghiệp trên.
