Để giải quyết vấn đề trùng thẻ, chậm phát thẻ và sai thông tin trên thẻ BHYT xảy ra trên tất cả các tỉnh, thành, hôm qua 10-12, Nhóm Hợp tác thúc đẩy phát triển chính sách y tế dựa vào bằng chứng (EBHPD), Trung tâm nghiên cứu và phát triển cộng đồng (RTCCD) và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH VN) tổ chức “Hội thảo chính quyền cấp xã và hoạt động lập danh sách quản lý đối tượng cấp thẻ BHYT”.
Ảnh: Hoàng Long
Luật BHYT năm 2014 bắt buộc toàn dân phải mua BHYT và thực hiện theo phương thức quản lý BHYT theo hộ gia đình. Trách nhiệm của UBND xã tại đây được quy định rất lớn. Tuy nhiên, trách nhiệm các bên trong việc lập danh sách, cấp phát thẻ cũng như các quy định xử lý trách nhiệm khi xảy ra sai sót còn chồng chéo chưa rõ ràng.
Ông Nguyễn C.K, sinh năm 1938, sống tại xã Thi Sơn, Kim Bảng, Hà Nam đang hưởng chế độ mất sức lao động. Ông có 4 người con. Con cả làm công nhân đường sắt, con trai thứ 2 công tác trong Quân đội, còn 2 người con trai ở nhà làm nông nghiệp. Năm 2011 theo bình xét của thôn, xã, gia đình ông được xếp vào hộ nghèo. Theo ông, từ năm 2011 đến nay, năm nào ông cũng nhận được 3 thẻ BHYT. Một thẻ theo chế độ của con trai (cha mẹ quân nhân), một thẻ của chế độ mất sức lao động theo quy định của Nhà nước và một thẻ của hộ nghèo. Vợ ông cũng có 2 thẻ BHYT (một thẻ của chế độ hộ nghèo, một thẻ theo chế độ cha mẹ của quân nhân). “Đúng chế độ nhà nước cấp thì tôi nhận thôi. Có một thẻ hay 3 thẻ thì khi đi khám bệnh tôi cũng chỉ dùng có một thẻ, chứ có dùng được cả 3 đâu” – ông nói.
Đây là một trong rất nhiều trường hợp mà EBHPD phát hiện qua một khảo sát tại 5 xã của tỉnh Hà Nam và TP Hà Nội hồi tháng 10 và tháng 11 vừa qua. Thêm vào đó, số người tham gia BHYT ngày một tăng là một trong những áp lực không nhỏ đến năng lực đáp ứng của cán bộ UBND xã.
Ban hành Nghị định quy định
về Y tế xã, phường, thị trấn
Chính phủ vừa ban hành Nghị định quy định về Y tế xã, phường, thị trấn, có hiệu lực từ ngày 31-1-2015. Theo đó, tổ chức Y tế xã, phường, thị trấn (Trạm Y tế xã) là đơn vị y tế thuộc Trung tâm Y tế huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (Trung tâm Y tế huyện), được thành lập theo đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn (gọi chung là xã), có chức năng cung cấp, thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân trên địa bàn xã. Người làm việc tại Trạm Y tế xã là viên chức. Số người làm việc tại Trạm Y tế xã nằm trong tổng số người làm việc của Trung tâm Y tế huyện được xác định theo vị trí việc làm trên cơ sở khối lượng công việc phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế ở địa phương theo vùng miền.
KV
Theo EBHPD, thực trạng bất cập nói trên sẽ được giải quyết trong thời gian tới nếu chúng ta có được hệ thống BHYT tách bạch giữa an sinh xã hội (chức năng nhà nước) với dịch vụ BHYT (chức năng đáp ứng nhu cầu xã hội). Lợi ích của người mua BHYT cần được rõ ràng, minh bạch, công khai với giá và chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh cần được đảm bảo, chế độ, chính sách đãi ngộ cán bộ cấp xã hợp lý. EBHPD khuyến cáo cần có một tổ chức thực hiện chức năng giám sát, đánh giá độc lập trong việc thực thi Luật BHYT.
Hai phương án giúp chính quyền cấp xã thực hiện tốt chức năng quản lý đối tượng BHYT đã được đề xuất. Một là do BHXH VN đề xuất, dựa trên nguyên tắc giữ nguyên hệ thống quản lý đối tượng cũ, kèm đưa thêm 4 mẫu biểu thống kê đối tượng chưa có BHYT theo hộ gia đình do chính quyền xã thực hiện. Hai là do Trung tâm RTCCD đề xuất, nhắm tới thay đổi hệ thống quản lý cũ bằng việc đặt chính quyền cấp xã vào vị trí trung tâm quản lý đối tượng và chịu trách nhiệm hoàn toàn về tính chính xác thông tin của toàn bộ mọi đối tượng trên địa bàn. Theo đó, sẽ đưa vào sổ cái do thôn quản lý theo dõi những thông tin BHYT tích hợp với thông tin di biến động dân số và lao động, thương binh xã hội. Hai phương án này đã được đưa vào thử nghiệm trong một nghiên cứu đánh giá cộng đồng, triển khai tại 4 xã, phường của Hà Nam và Hà Nội. Hội thảo kiến nghị sửa đổi Thông tư hướng dẫn triển khai Luật BHYT, thực hiện từ tháng 1-2015.
