Cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ tổ chức thí điểm ủy thác thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) cho đơn vị nhận ủy thác trong 3 năm tới, từ 2020 – 2022 và triển khai toàn diện từ năm 2023.
Ủy thác một phần hoạt động thu
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết, ngày 8/10/2018, Chính phủ có Nghị quyết số 125/NQ-CP về ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH. Trong đó, đã giao BHXH Việt Nam chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu vấn đề ủy thác thu BHXH để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó, ủy thác thu BHXH được xác định là việc cơ quan BHXH ủy thác cho đơn vị (có tư cách pháp nhân) nhận ủy thác thực hiện thu các khoản BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện của tổ chức sử dụng lao động, người lao động và người dân, do cơ quan BHXH quản lý thu theo quy định của pháp luật thông qua văn bản ủy thác hoặc hợp đồng ủy thác.
Việc ủy thác thu được nghiên cứu hướng tới mục tiêu chung là đa dạng hóa các phương thức thu, nộp BHXH để phục vụ người tham gia BHXH ngày càng tốt hơn cũng như mở rộng đối tượng tham gia BHXH theo tinh thần Nghị quyết số 125/NQ-CP và Nghị quyết số 28-NQ/TW, đảm bảo thu BHXH đúng, đủ, kịp thời, minh bạch, giảm thiểu được tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH. Điều này cũng góp phần cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thu nộp BHXH, nâng cao hiệu quả quản lý, giúp ngành BHXH tập trung vào tăng cường, đôn đốc, thanh tra, kiểm tra về BHXH và giảm nợ đọng.
Việc ủy thác thu được nghiên cứu hướng tới mục tiêu chung là đa dạng hóa các phương thức thu, nộp BHXH để phục vụ người tham gia BHXH ngày càng tốt hơn cũng như mở rộng đối tượng tham gia BHXH.
Ông Liệu cho biết, BHXH Việt Nam đã dự thảo Đề án ủy thác thu BHXH, BHYT và đang xin ý kiến tham gia của các bộ, ngành và các đơn vị liên quan. Mục tiêu chung của đề án là: đề xuất việc ủy thác thu, phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT qua dịch vụ công, nhằm mở rộng và phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT bắt buộc tại các doanh nghiệp quốc doanh và hộ kinh doanh cá thể và các đơn vị sử dụng lao động khác.
Cũng theo ông Liệu, việc ủy thác thu phải được hiểu đúng là ủy thác một phần hoạt động thu trong cả quá trình thực hiện công tác thu, chứ không phải là cả quá trình thực hiện. Về cơ bản, BHXH Việt Nam vẫn là đầu mối thực hiện và có trách nhiệm thực hiện công tác thu và quản lý thu, giải quyết các chế độ, đảm bảo mọi quyền lợi của các đối tượng tham gia BHXH theo đúng quy định của pháp luật. Theo dự thảo, cơ quan BHXH sẽ tổ chức thí điểm ủy thác cho đơn vị nhận ủy thác, chỉ định Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thực hiện trong 3 năm, từ 2020 – 2022 và triển khai toàn diện từ năm 2023.
Thực hiện ủy thác thu theo nhóm đối tượng
Tại hội nghị lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo Đề án ủy thác thu BHXH, BHYT vừa được BHXH Việt Nam tổ chức, đại diện các bộ, ngành và các đơn vị liên quan đã cơ bản nhất trí với nội dung dự thảo. Xung quanh vấn đề thực hiện ủy thác thu theo nhóm đối tượng, hay theo quy trình, ông Nguyễn Duy Cường – Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) cho rằng, nên tiến hành ủy thác thu theo nhóm đối tượng nhưng chỉ ủy thác ở từng công đoạn sao cho phù hợp với tình hình, đặc điểm cụ thể để đạt hiệu quả cao nhất.
Đồng quan điểm này, đại diện Tổng cục Thuế cũng cho rằng, việc huy động sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp công ích trong thực hiện các nhiệm vụ thu BHXH, BHYT là một xu hướng hiện đại để ngành BHXH tập trung vào các nhiệm vụ khác nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách. Song, vấn đề ủy thác thu không nên áp dụng đồng loạt cho tất cả các nhóm đối tượng vì mỗi nhóm đối tượng có đặc thù khác nhau. Do đó, nên ủy thác thu theo từng nhóm đối tượng. Cho thêm ý kiến về trách nhiệm của các bên liên quan, bà Chu Thị Lan Hương – Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Bưu điện Việt Nam nhấn mạnh, dự thảo đề án cần quy định rõ trách nhiệm cụ thể của các bên để các bên căn cứ và thực thi hiệu quả nhất.
Theo ông Trần Đình Liệu, ủy thác thu nhằm đổi mới mô hình, phương thức tổ chức thu BHXH, BHYT, sử dụng hiệu quả các nguồn lực nhà nước, huy động sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp công ích trong thực hiện nhiệm vụ thu BHXH, BHYT. Đồng thời, góp phần mở rộng bền vững diện bao phủ, đảm bảo nguồn tài chính các quỹ BHXH, BHYT. Tổ chức nhận ủy thác phải là những đơn vị, doanh nghiệp dịch vụ công, đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện: có trụ sở hoạt động đến tận phường, xã, thị trấn; có nhân lực rộng khắp trên cả nước; hiểu biết cơ bản về chính sách BHXH, BHYT; có kinh nghiệm về nhận ủy thác; có cơ sở hạ tầng và công nghệ thông tin… Vì vậy, trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu các ý kiến đóng góp, BHXH Việt Nam sẽ hoàn thiện dự thảo, báo cáo và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án ủy thác thu BHXH, BHYT.
Ông Liệu cho biết thêm, ngay trong tuần 3 của tháng 8/2019, BHXH Việt Nam sẽ chủ trì khảo sát thực tế tại 3 miền Bắc, Trung, Nam để có những đánh giá thực tế, từ đó hoàn chỉnh đề án, báo cáo Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31/10/2019.
