Trong số hàng trăm nghìn người được giải quyết nhận bảo hiểm xã hội một lần mỗi năm, không ít người có nguyện vọng được tham gia đóng bảo hiểm xã hội trở lại. Điều này cho thấy công tác tuyên truyền, phổ biến tới người lao động về việc không nên nhận bảo hiểm xã hội một lần cần được làm mạnh mẽ, hiệu quả hơn.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết, trong 6 tháng qua, ngành đã giải quyết khoảng 400 nghìn trường hợp hưởng trợ cấp một lần. Đa phần trong số họ thuộc các doanh nghiệp như dệt may, da giày, thủy sản.
Khi làm thủ tục nhận BHXH một lần, anh Trần Văn Phúc, công nhân Khu công nghiệp Sài Đồng, Long Biên cho biết, anh đã đóng BHXH được 8 năm. Nay anh muốn về quê và mở một công việc kinh doanh nên quyết định nghỉ việc và nhận “một cục” để có vốn làm ăn.
Theo chị Nguyễn Hải Yến, phụ trách công tác BHXH tại Công ty TNHH May mặc Việt An, Long Biên, trường hợp như trên không phải là hiếm, phần lớn là người lao động từ 35 tuổi trở lên, sức khỏe giảm sút, năng suất lao động kém, lo ngại bị chủ sử dụng cho thôi việc nên muốn nhận một khoản tiền để tự lo liệu.
Chị Yến cho biết gần đây, hơn 10 lao động có thâm niên đóng BHXH của công ty đã đồng loạt xin nghỉ và nhận BHXH một lần. Công ty đã thuyết phục họ rút lại quyết định bởi điều này không chỉ ảnh hưởng tới sản xuất mà còn ảnh hưởng lâu dài tới tương lai người lao động. Tuy nhiên, phần lớn trong số họ vẫn không đổi ý.
Ông Mai Đức Thắng, Phó Trưởng ban Thu, BHXH Việt Nam khẳng định, người lao động sẽ bị nhiều bất lợi khi nhận BHXH một lần, nên cần hết sức cân nhắc. Người lao động sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có gì bảo đảm cho cuộc sống lúc tuổi già và sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội. Người lao động cần xác định khoản tiền đóng vào Quỹ BHXH là “của để dành” quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại, được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng.
Người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ một phần kinh phí từ Nhà nước hoặc nếu chẳng may bị chết thì gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí; thân nhân tùy theo điều kiện được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần.
Bên cạnh đó, nhận BHXH một lần nghĩa là phải chấp nhận thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương, trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 2 tháng lương. Như vậy, người lao động bị thiệt mất 0,64 tháng lương.
Không nên nhận BHXH một lần, bởi điều quan trọng nhất là mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội bền vững cho người dân. Người lao động tiếp tục tham gia BHXH, thì sau này ngoài hưởng lương hưu, còn được quỹ chi trả toàn bộ tiền mua thẻ bảo hiểm y tế, được Nhà nước điều chỉnh tăng lương hưu tương ứng chỉ số giá tiêu dùng…
Để hạn chế tình trạng người lao động có xu hướng nhận BHXH một lần, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khuyến nghị, các cấp, ngành cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về lao động, BHXH, đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác truyền thông để người lao động biết được lợi ích ưu việt của việc tham gia BHXH để nhận lương hưu khi về già.
Các bộ, ngành liên quan cần phải nghiên cứu, tăng cường đào tạo nghề, chuyển hướng nghề nghiệp cho nhóm người lao động sau 35 tuổi có khả năng bị đào thải khỏi thị trường lao động, để họ tiếp tục có cơ hội việc làm thích hợp.
Về vấn đề này, ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam chia sẻ: “Chưa nói đến việc hưởng một lần có lợi hay không có lợi nhưng chắc chắn, nếu người lao động ở lại hệ thống BHXH lâu hơn, tham gia BHXH nhiều hơn, sẽ được hưởng quyền lợi tốt hơn. Hưởng BHXH một lần cũng là quyền lợi của người lao động. Quyền quyết định thuộc về cá nhân người lao động, nhưng từ góc độ cơ quan làm chính sách, chúng tôi mong muốn người lao động sẽ tham gia lâu dài để được hưởng quyền lợi hưu trí lâu dài, bảo đảm”.
