Sáng 12/4, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, đối thoại về tháo gỡ vướng mắc trong KCB BHYT tại cơ sở y tế tư nhân giữa Bộ Y tế, BHXH Việt Nam với Hiệp hội bệnh viện (BV) tư nhân Việt Nam đã diễn ra một cách thẳng thắn, cởi mở.
Khuyến khích y tế tư nhân phát triển
Hiện nay, BHXH Việt Nam đã ký hợp đồng KCB BHYT với hơn 600 cơ sở y tế tư nhân. Năm 2016, BHYT đã thanh toán 6.618 tỷ đồng cho 17 triệu lượt khám, chữa bệnh. Năm 2017, các con số tương tự là 8.645 tỷ đồng (xấp xỉ 10% tổng chi BHYT cả nước) cho 24,8 triệu lượt người khám, chữa bệnh.
Phát biểu tại Đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, Chủ trương của Đảng, Nhà nước là khuyến khích y tế tư nhân phát triển, thực hiện đúng chủ trương, chính sách bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân nhưng phải thực hiện đúng pháp luật và bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tế với mục đích cuối cùng là làm thật tốt công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân.
Tuy nhiên, dù đã có chủ trương ở tầm chiến lược cũng như nhiều chính sách khuyến khích cụ thể song tỷ lệ giường bệnh, tỷ lệ thanh toán BHYT cho khối BV tư nhân quá thấp so với mục tiêu đặt ra. Trong quá trình phát triển có rất nhiều vướng mắc của các cơ sở y tế tư nhân. Đối thoại được thực hiện trên tinh thần thẳng thắn, xây dựng, trao đổi đến cùng từng việc, sau khi thống nhất thì nghiêm túc thực hiện.
Cuộc đối thoại tập trung vào một số vướng mắc hiện nay như: Việc thương thảo, ký kết hợp đồng thanh toán BHYT với cơ quan BHXH; phân tuyến chuyên môn kỹ thuật và xếp hạng tương đương đối với các cơ sở y tế tư nhân để ký hợp đồng BHYT; thanh quyết toán chi phí KCB BHYT; thanh toán BHYT trong các ngày lễ, thứ Bẩy và Chủ nhật; áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật, trần khám, điều trị theo bệnh nhân, theo ngày, theo số lượng cán bộ, nhân viên y tế, giường bệnh trong thanh toán chi phí KCB; chứng chỉ hành nghề KCB; thanh toán chi phí KCB trong trường hợp cơ sở KCB ở tuyến dưới thực hiện được kỹ thuật KCB của tuyến trên; chính sách khuyến khích đầu tư y tế tư nhân; hỗ trợ chi phí KCB cho người nghèo.
Phản hồi ý kiến của Hiệp hội BV tư nhân Việt Nam về hợp đồng KCB BHYT do cơ quan BHXH soạn không thống nhất với Thông tư 41/2011/TT-BYT của Bộ Y tế về hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn khẳng định, BHXH Việt Nam luôn khuyến khích các cơ sở y tế tư nhân tham gia vào KCB BHYT, nhằm mục đích mở rộng thị trường KCB, tạo nhiều lựa chọn cho người dân và tạo ra một đối trọng với khối y tế công lập để không tạo nên sự độc quyền. Hầu hết các cơ sở y tế tư nhân thực hiện rất tốt, nghiêm túc, đúng với mục tiêu đặt ra là tạo nên nhiều sự lựa chọn thuận lợi cho người bệnh khi đi KCB BHYT. Tuy nhiên, còn có một số ít chưa thực hiện đúng những quy định pháp luật.
Ông Phạm Lương Sơn khẳng định cơ quan BHXH tuân thủ mẫu hợp đồng KCB của Thông tư 41. Mặt khác, trong Thông tư cũng có điều khoản là hai bên phải thương thảo với nhau để bổ sung những điều khoản hợp đồng phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương, đặc thù của các cơ sởy tế. Trong thực tế đã có BV không ký hợp đồng vì không thương thảo, thống nhất được những điều khoản đó.
Kết luận nội dung này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị sửa đổi nội dung hợp đồng theo hướng hai bên cam kết thực hiện đúng các điều khoản trong hợp đồng và các quy định của pháp luật về KCB BHYT. Mỗi bên có quyền đơn phương tạm dừng hợp đồng và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét xử lý sai phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật về khám chữa bệnh BHYT, thay vì quy định chỉ có BHXH mới được đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cam kết sẽ sớm có văn bản hướng dẫn và yêu cầu BHXH các tỉnh thực hiện theo đúng quy định này.
Không phân biệt giữa BV tư nhân và BV công lập
Liên quan đến quy định phân tuyến chuyên môn kỹ thuật và xếp hạng tương đương đối với các cơ sở y tế tư nhân để ký hợp đồng KCB BHYT, mặc dù Bộ Y tế đã ban hành quyết định nhưng chưa tính những BV tư nhân đã được phân tuyến, xếp hạng trước đây. Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cam kết ngay sau đối thoại sẽ có văn bản hướng dẫn làm rõ thời gian chuyển tiếp đối với những BV này trong thời gian chờ xét duyệt phân tuyến kỹ thuật theo quyết định mới của Bộ Y tế.
Về kiến nghị của Hiệp hội BV tư nhân Việt Nam liên quan đến chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam Nguyễn Thị Xuyên thống nhất cho rằng các nước đều cấp chứng chỉ hành nghề cho bác sỹ và các quy định pháp luật cũng đã nêu rõ cấp chứng chỉ cho đối tượng nào. Đây cũng là vấn đề liên quan đến quyền lợi người bệnh nên cần thiết phải có chứng chỉ hành nghề, vấn đề đặt ra là thủ tục để có được chứng chỉ này, nếu nhiêu khê, phức tạp, cần phải chấn chỉnh.
Liên quan đến vấn đề Hiệp hội BV tư nhân phản ánh có sự phân biệt công lập và tư nhân khi thanh toán BHYT đối với các kỹ thuật KCB vượt tuyến. Ông Phạm Lương Sơn khẳng định: Đây không phải là chủ trương của BHXH Việt Nam. Nếu BV tuyến dưới thực hiện được dịch vụ y tế tuyến trên đã được Bộ Y tế phê duyệt thì sẽ được BHYT thanh toán. “Các cơ sở y tế tư nhân phản ánh cụ thể những đơn vị nào của BHXH Việt Nam từ chối thanh toán các kỹ thuật này chúng tôi sẽ xem xét, xử lý ngay theo quy định” – ông Phạm Lương Sơn nói.
Trước phản ánh các cơ sở y tế tư nhân không được thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT trong các ngày lễ, thứ Bảy, Chủ nhật, ông Phạm Lương Sơn khẳng định, việc thanh toán này được BHXH thực hiện theo đúng quy định trong Thông tư 16/2015/TTLT-BYT-BTC. Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn cũng cho hay Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 16/2015/TTLT-BYT-BTCquy định về vấn đề này và yêu cầu cơ sở y tế bố trí đầy đủ nhân lực.
Về nội dung này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đề nghị Bộ Y tế và Bộ Tài chính rà soát, sửa đổi Thông tư 16/2015/TTLT-BYT-BTC về việc KCB ngày lễ, ngày nghỉ theo hướng tạo điều kiện cho cả cơ sở y tế và người bệnh. Để BV chủ động trong việc bố trí nhân lực. Đồng thời có thể quy định cơ sở y tế chỉ cần thông báo cho cơ quan BHXH về hoạt động KCB ngoài giờ mà không cần phải đợi xác nhận đồng ý khi mà mọi cơ sở y tế phải tham gia vào Hệ thống thông tin giám định BHYT của BHXH Việt Nam để đảm bảo giám sát chi phí hiệu quả.
Tăng cường ứng dụng CNTT trong KCB và thanh toán BHYT
Trước ý kiến của các cơ sở y tế tư nhân trước tình trạng chậm thanh quyết toán; tạm ứng chi phí khám, chữa bệnh BHYT; nhiều cơ sở phải xuất toán ngược do cơ quan BHXH áp giá trúng thầu thấp hơn của cơ sở y tế khác khi thanh, quyết toán; ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam) cho biết nguyên nhân gây chậm trễ trong thực hiện thanh, quyết toán cũng như tạm ứng là do bên giám định BHYT và cơ sở y tế tư nhân mất nhiều thời gian thống nhất kết quả giám định.
Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn khẳng định, BHXH Việt Nam có hệ thống công nghệ thông tin, các dữ liệu về tạm ứng, thanh quyết toán luôn được cập nhật, theo dõi kịp thời. Nếu có địa phương để xảy ra tình trạng chậm thanh, quyết toán BHXH Việt Nam sẽ chỉ đạo chấn chỉnh ngay, xử lý nghiêm những vi phạm này.
Chủ tịch Hiệp hội BV tư nhân Nguyễn Văn Đệ thừa nhận có một số trường hợp cơ sở y tế tư nhân chậm gửi báo cáo nên cơ quan BHXH không có căn cứ để thanh quyết toán, tạm ứng. Hiệp hội BV tư nhân đã có văn bản chấn chỉnh và yêu cầu các thành viên thực hiện nghiêm túc các quy định.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo, việc cập nhật dữ liệu phục vụ thanh, quyết toán, tạm ứng chi phí BHYT thông qua Cổng Thông tin giám định điện tử của BHXH Việt Nam cần phải được quán triệt đến BHXH các tỉnh và các cơ sở y tế tư nhân. Về lâu dài y tế tư nhân sẽ phát triển mạnh và đóng vai trò ngày càng quan trọng, vì vậy, phải làm nghiêm từ đầu để sau này phát triển tốt hơn. Hiệp hội làm rõ những sai phạm điển hình, có văn bản chấn chỉnh ngay các thành viên.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Hiệp hội BV tư nhân tham gia tập huấn, quán triệt cho các thành viên của mình kết nối và thực hiện nghiêm quy định về chuyển dữ liệu lên Hệ thống thông tin giám định BHYT của BHXH Việt Nam, để kịp thời thực hiện thủ tục thanh toán, cũng như chủ động xác định được tình trạng báo cáo quyết toán của mình.
Liên quan đến vấn đề xuất toán ngược, GS.TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam cho biết tổ chức này đã tổ chức 4 đoàn khảo sát tại 4 tỉnh có nhiều cơ sở y tế phải xuất toán ngược. Kết quả các cơ sở y tế tư nhân tại những địa phương này đã mua thuốc, vật tư y tế với mức giá không cao hơn kết quả đấu thầu tập trung tại Sở y tế tỉnh nhưng vấn đề nằm ở chỗ việc thực hiện đấu thầu tập trung tại tỉnh không thực hiện theo đúng các quy định.
Ông Nguyễn Tá Tỉnh, Trưởng ban Dược – vật tư y tế (BHXH Việt Nam) đưa ra dẫn chứng về một số sai phạm trong quá trình đấu thầu thuốc, chênh lệch giá giữa các vật tư y tế. Đơn cử, cùng một loại stent dùng cho người bệnh tim mạch vành của Ấn Độ, giá đấu thầu chung của các tỉnh thành là 37 triệu đồng, nhưng giá ở Thanh Hóa lại là 57 triệu đồng. “Trong trường hợp này BHXH kiến nghị thanh toán chi phí ở mức hợp lý còn phần chênh lệch thì chờ cơ quan thẩm quyền xử lý”, ông Nguyễn Tá Tỉnh đề xuất.
Tăng cường đối thoại, xử lý thông tin kịp thời
Lắng nghe các ý kiến, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, phải bảo đảm cân đối, bền vững của quỹ BHYT là rất quan trọng trong điều kiện chi phí y tế ngày càng tăng, mệnh giá BHYT còn thấp và chưa thể tăng trong thời gian tới. Nếu tất cả các tỉnh đều vượt chi thì cân đối quỹ BHYT khó bảo đảm. Cơ quan BHXH cần có hướng xử lý vấn đề xuất toán ngược không chỉ đối với cơ sở y tế tư nhân mà cả các BV công lập; xử lý nghiêm sai phạm trong quá trình đấu thầu tập trung ở các tỉnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng: Định mức kỹ thuật quy định một bàn khám bao nhiêu bệnh nhân, siêu âm bao nhiêu ca là có lý do. Nếu cùng thời gian mà khám quá nhiều, siêu âm quá nhiều liệu chất lượng có bảo đảm? Việc cấp chứng chỉ hành nghề đã được quy định trong luật và tất cả các nước đều thực hiện thì chúng ta phải chấp hành chứ không thể để người chưa có chứng chỉ khám, chữa bệnh cho người dân.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế, BHXH Việt Nam xem xét lại các quy định và lưu ý, có thể điều chỉnh để phát huy sáng tạo của các cơ sở y tế nhưng không làm giảm chất lượng khám, chữa bệnh. Việc cấp chứng chỉ hành nghề khám, chữa bệnh phải nghiêm túc chấp hành nhưng chấn chỉnh kịp thời những nơi có thủ tục nhiêu khê, phức tạp.
Ghi nhận các ý kiến đóng góp, trao đổi thẳng thắn, chi tiết trong cuộc đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị, trong thời gian tới Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, các cơ sở y tế tư nhân tiếp tục tăng cường đối thoại, thông tin kịp thời, trao đổi, xử lý ngay những vấn đề phát sinh. Chủ trương chính sách của Đảng Nhà nước là thúc đẩy y tế tư nhân phát triển mạnh, đặc biệt là phân khúc kỹ thuật cao. Tùy vào từng địa bàn mà có chính sách phù hợp, địa phương được quyền quyết định việc này./.
