Nợ đọng BHXH, khởi kiện các đơn vị vi phạm pháp luật BHXH, lạm dụng, trục lợi quỹ KCB BHYT, tỷ lệ tính lương hưu từ 01/01/2018,… là một số vấn đề “nóng” được đề cập đến tại hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, BHYT tháng 7/2017 do BHXH Việt Nam tổ chức chiều 26/7, tại Hà Nội. Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn chủ trì Hội nghị.
“Nóng” vấn đề nợ đóng BHXH
Hội nghị đã thông tin báo chí nhiều nội dung thông tin về các nhiệm vụ mới, nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của cơ quan BHXH: Tình hình thực hiện các nhiệm vụ 6 tháng đầu năm 2017; tình hình chi KCB BHYT; cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH từ ngày 01/01/2018 đối với lao động trong doanh nghiệp và một số thông tin về quy trình thu theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 của BHXH Việt Nam; một số vấn đề xung quanh việc thay đổi cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu từ ngày 01/01/2018 trở đi; việc cấp lại sổ BHXH theo mẫu thống nhất, đổi thẻ BHYT theo mã số BHXH.
Giải đáp một trong những vấn đề “nóng” được báo chí quan tâm là thực trạng nợ đọng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, ông Mai Đức Thắng – Phó Trưởng Ban Thu (BHXH Việt Nam) khẳng định: Tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT ảnh hưởng lớn nhất và trực tiếp tới quyền lợi người lao động do không chốt được sổ khi về hưu. người lao động mất việc làm thì không chốt sổ để giải quyết thất nghiệp. Trong khi đó, số liệu thống kê cho thấy, số nợ đọng đang có sự gia tăng đáng lo ngại, số nợ lũy kế tính đến hết 30/6/2017 đã lên tới 13.488 tỷ đồng.
Phản ánh lo ngại về tình trạng nợ không được kiềm chế mạnh như mong muốn, ông Mai Đức Thắng cho rằng, bài toán khó này chỉ có thể được giải nếu có sự tham gia mạnh mẽ của chính quyền địa phương bởi thực tế là hiện nhiều tỉnh vẫn đang chú trọng vào thu hút đầu tư về số lượng hơn là thiết lập yêu cầu các doanh nghiệp đảm bảo thực hiện đủ trách nhiệm xã hội của mình khi tiếp nhận đầu tư…
Thông tin thêm về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng – Phó Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, mặc dù cơ quan BHXH và các tổ chức công đoàn đã có sự phối hợp chặt chẽ để khởi kiện các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, nhưng từ năm 2016 đến nay, từ khi tổ chức công đoàn thực hiện chức năng khởi kiện, chưa có doanh nghiệp nào trong số hồ sơ khởi kiện được tòa án tiếp nhận được đưa ra xét xử. Những quy định chồng chéo trên nhiều văn bản pháp luật cũng khiến nhiều hồ sơ khởi kiện bị “tắc” lại do không đúng quy trình…
Thay đổi cơ cấu chi phí KCB BHYT
Trong 6 tháng đầu năm 2017, Hệ thống thông tin giám định BHYT đã tiếp nhận 75,9 triệu hồ sơ điện tử với số tiền đề nghị thanh toán trên 39.304 tỷ đồng, tăng 9,5 triệu lượt khám chữa bệnh (14,3%) và trên 10 ngàn tỷ đồng (30,1%) so với cùng kỳ năm 2016. Từ 21/4/2017, 63 tỉnh đã áp dụng đầy đủ giá dịch vụ y tế có kết cấu tiền lương. Cơ cấu chi quỹ BHYT thay đổi, tỷ trọng chi thuốc giảm từ 43,69% xuống 36,02% , chi tiền khám và tiền giường từ 2,2% tăng lên 21,2% (từ 740,7 tỷ tăng lên 9.214 tỷ).
BHXH Việt Nam cũng chỉ rõ, giá tiền giường tăng cao là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng chỉ định vào điều trị nội trú hoặc kéo dài ngày nằm viện quá mức cần thiết, nhiều trạm y tế tuyến xã, bệnh viện tuyến huyện chỉ định nằm viện từ 3 đến 5 ngày với các bệnh lý như viêm họng cấp, viêm amyđan cấp, mụn, mẩn ngứa, viêm chân răng, vết thương nông phần mềm …; bệnh nhân đẻ thường nằm viện trên 5 ngày ở các bệnh viện chuyên khoa sản tại Sóc Trăng, Đà Nẵng, Yên Bái, Tiền Giang, Hải Phòng; ngày điều trị bình quân tại các bệnh viện chuyên khoa lao toàn quốc là 17,2 ngày, tại Tuyên Quang, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Hà Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn gấp 1,5 đến trên 2 lần. Ngày điều trị bình quân ở bệnh nhân lao phổi tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Quảng Nam, Lao và Bệnh phổi Sơn La, Lao và Bệnh phổi Tuyên Quang gấp 6 lần bệnh viện phổi Trung ương, chi bình quân gấp 1,5 đến 2 lần.
Một số cơ sở khám chữa bệnh tách nhiều hồ sơ thanh toán trong một đợt điều trị ngoại trú để tính thêm tiền khám bệnh, tăng số lượt để giảm mức chi bình quân đồng thời người bệnh không phải cùng chi trả; trong đó rất nhiều trường hợp thực hiện các kỹ thuật xoa bóp bấm huyệt, xông hơi, châm cứu liên tục hàng tháng. Trong 6 tháng có 717.777 lần tách đợt điều trị, đề nghị thanh toán sai 6,9 tỷ đồng tiền khám và 4,4 tỷ đồng thuộc trách nhiệm cùng chi trả của người bệnh. Một số phòng khám đa khoa tiếp nhận hàng nghìn lượt khám bệnh mỗi ngày, có bác sỹ khám trên 100 bệnh nhân trong ngày, trong đó có những bệnh nhân khám, kê đơn trong vòng 1-3 phút. Chi xét nghiệm cận lâm sàng tăng 14,7%, chi chẩn đoán hình ảnh toàn quốc tăng 37,6% so với cùng kỳ năm trước.
Mặc dù BHXH Việt Nam đã cung cấp các giải pháp kỹ thuật để các cơ sở khám chữa bệnh có thể quản lý thông tuyến, khai thác các kết quả xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh từ lịch sử khám chữa bệnh của người bệnh nhưng tình trạng chỉ định trùng lặp, chỉ định đồng loạt cận lâm sàng và đặc biệt là chỉ định quá mức cần thiết vẫn diễn ra tại nhiều cơ sở y tế.
Trong khi đó, thực tế triển khai Hệ thống thông tin giám định BHYT toàn quốc đã đạt tỷ lệ liên thông dữ liệu bình quân 6 tháng đạt 98,1%, nhưng tỷ lệ liên thông hàng ngày thấp do nhiều cơ sở khám chữa bệnh chưa thực hiện tốt việc đồng bộ danh mục dùng chung, yêu cầu sửa, gửi lại nhiều lần. Hệ thống đã thiết lập các quy tắc kiểm tra thẻ, mức hưởng, kiểm tra danh mục thuốc, dịch vụ kỹ thuật và vật tư y tế và logic tính toán. Hồ sơ bị từ chối tự động giảm dần sau mỗi tháng nhưng tỷ lệ vẫn cao.
Số người nghỉ hưu giảm 2%
Thông tin về một số vấn đề xung quanh việc thay đổi cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu từ ngày 01/01/2018 theo Luật BHXH (sửa đổi) (lao động nữ đủ 55 tuổi, nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi phải có đủ 30 năm đóng BHXH mới được hưởng tối đa 75%; lao động nam nghỉ hưu năm 2018 phải đủ 31 năm đóng BHXH, nghỉ năm 2019 phải có đủ 32 năm, nghỉ năm 2020 phải có đủ 33 năm, nghỉ năm 2021 phải đủ 34 năm và nghỉ từ năm 2022 trở đi phải đủ 35 năm đóng BHXH mới được hưởng tỷ lệ tối đa là 75%), BHXH Việt Nam cho biết: Mức hưởng lương hưu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH, điều kiện làm việc… tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm và càng thấp hơn nếu thời gian đóng BHXH không nhiều. Vì vậy, BHXH Việt Nam đưa ra khuyến cáo, khi người lao động còn trẻ, khỏe, có công việc tốt thì nên tiếp tục đóng BHXH cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu để được nhận mức lương hưu tốt nhất, giúp đảm bảo tốt hơn cuộc sống của mình khi về hưu.
Cũng theo số thống kê, thời gian đóng BHXH bình quân của người nghỉ hưu trong 4 năm trở lại đây thì lao động nam có thời gian đóng BHXH bình quân là trên 32 năm, còn lao động nữ là 29 năm. Như vậy, tác động tổng thể là không lớn. Qua số liệu tổng hợp từ các địa phương, thì số người nghỉ hưu trong 6 tháng đầu năm nay giảm 2% so với cùng kỳ năm 2016. Vì vậy, có thể đánh giá chưa xảy ra tình trạng nghỉ hưu sớm ồ ạt để tránh sự thay đổi về cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu./.
