Kể từ 1/7/2016, Thông tư số 50/2017/TT-BTC (Thông tư 50) hướng dẫn thi hành Nghị định số 73/2016/NĐ CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm chính thức có hiệu lực. Báo Đầu tư Chứng khoán đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Gia Anh, Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam để làm rõ một số quy định mới tại Thông tư 50.
Thông tư mới được nhìn nhận có nhiều điểm tăng cường bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, tạo điều kiện để thị trường bảo hiểm Việt Nam tiếp tục phát triển ổn định, ông có thể chia sẻ rõ hơn về điều này, thưa ông?
Thông tư 50 thay thế cho cả 3 thông tư cũ, gồm Thông tư 124/2012/TT-BTC, Thông tư 125/2012/TT-BTC và Thông tư 194/2014/TT-BTC, qua đó tạo được sự hợp nhất, đơn giản, rõ ràng về mặt hình thức văn bản…
Về mặt nội dung, Thông tư 50 được Bộ Tài chính lấy ý kiến của các thành viên thị trường như doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH), Hiệp hội Bảo hiểm, cũng như các ban, ngành liên quan theo đúng quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Thông tư 50 kế thừa các nội dung còn phù hợp của các thông tư cũ, trong khi những nội dung được sửa đổi, bổ sung được nhìn nhận sẽ giúp tháo gỡ những vướng mắc của DNBH, đảm bảo phát huy chức năng quản lý, giám sát của Nhà nước, tạo điều kiện để thị trường bảo hiểm Việt Nam tiếp tục phát triển ổn định, cũng như tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích người tham gia bảo hiểm.
Có thể kể ra một số nội dung nổi bật được sửa đổi bổ sung như: bỏ quy định DNBH không được trả hoa hồng bảo hiểm cho đại lý bảo hiểm trong trường hợp đấu thầu; bổ sung nguyên tắc chấp thuận đăng ký sản phẩm bảo hiểm xe cơ giới; sửa đổi quy định về thời hạn thanh toán phí bảo hiểm giữa DNBH và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm; sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc hạch toán doanh thu trong trường hợp nhận và nhượng tái bảo hiểm; quy định về công bố thông tin; bổ sung quy định về thành lập và hoạt động của Ban Kiểm soát khả năng thanh toán…
Ông có thể phân tích rõ hơn về việc bỏ quy định DNBH không được trả hoa hồng bảo hiểm cho đại lý bảo hiểm trong trường hợp đấu thầu và bổ sung nguyên tắc chấp thuận đăng ký sản phẩm bảo hiểm xe cơ giới?
Trước đây, Thông tư 124/2012/TT-BTC quy định DNBH không được trả hoa hồng cho đại lý bảo hiểm trong trường hợp đấu thầu. Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy nhiều bất cập, khi DNBH vẫn cần sử dụng đại lý bảo hiểm trong các khâu như thu thập thông tin chào thầu, thu xếp giao kết hợp đồng bảo hiểm. Vì vậy, việc bỏ quy định này là phù hợp với thực tế hiện nay.
Tương tự, khi DNBH triển khai các sản phẩm bảo hiểm xe cơ giới có phát sinh nhiều khiếu nại về quy tắc, điều khoản, cạnh tranh hạ phí, mở rộng điều khoản ảnh hưởng đến an toàn tài chính của doanh nghiệp.
Theo đó, quy định mới sẽ hạn chế hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh, cũng như đảm bảo quyền lợi của khách hàng, vì sản phẩm trước khi ban hành phải được Bộ Tài chính kiểm tra, phê chuẩn, áp dụng theo mức phí bảo hiểm thuần mà Bộ Tài chính quy định.
Các nội dung sửa đổi khác có điểm gì nổi bật, thưa ông?
Đối với sửa đổi quy định về thời hạn thanh toán phí bảo hiểm giữa DNBH và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, theo quy định cũ tại Thông tư 124/2012/TT-BTC, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm có trách nhiệm thanh toán phí bảo hiểm khi bên mua đã đóng phí bảo hiểm cho DNBH trong thời hạn 5 ngày.
Thực tế cho thấy, thời hạn 5 ngày là quá ngắn và khó khả thi. Quy định mới đã nâng thời hạn lên tối đa không quá 30 ngày, phù hợp hơn cho đôi bên.
Đối với sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc hạch toán doanh thu trong trường hợp nhận và nhượng tái bảo hiểm, theo quy định cũ tại Thông tư 125/2012/TT-BTC, DNBH hạch toán thu phí nhận tái bảo hiểm, thu hoa hồng nhượng tái bảo hiểm và các khoản thu khác phát sinh từ hoạt động nhượng tái bảo hiểm khi bản thanh toán về tái bảo hiểm được xác nhận.
Thực tế, bản thanh toán về tái bảo hiểm thường được thông báo sau 45 ngày kể từ ngày kết thúc quý có thể dẫn đến lệch kỳ kế toán trong hạch toán doanh thu, chi phí. Vấn đề này đã được khắc phục trong Thông tư 50.
Thông tư 50 cũng bổ sung quy định về công bố thông tin. Theo đó, trong thời hạn 15 ngày đầu mỗi tháng, DNBH và chi nhánh nước ngoài phải công bố các sản phẩm bảo hiểm được phép triển khai trong tháng trước liền kề (nếu có) bao gồm: quy tắc, điều khoản, biểu phí bảo hiểm, mẫu hồ sơ yêu cầu bảo hiểm và các tài liệu có liên quan trong quá trình giao kết, thực hiện hợp đồng bảo hiểm trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam và DNBH, chi nhánh nước ngoài. Quy định này nhằm đảm bảo sự rõ ràng, minh bạch trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm.
Ngoải ra, quy định về thành lập và hoạt động của Ban Kiểm soát khả năng thanh toán Thông tư cũng đã được bổ sung cho phù hợp với hướng dẫn tại Nghị định 73/2016/NĐ-CP, cụ thể: trong trường hợp DNBH không khôi phục được khả năng thanh toán theo yêu cầu của Bộ Tài chính, DNBH bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Bộ Tài chính hướng dẫn việc thành lập và cơ chế hoạt động của Ban Kiểm soát khả năng thanh toán để áp dụng các biện pháp khôi phục khả năng thanh toán theo quy định.
