Năm 2016 khép lại với bước chuyển mạnh mẽ của Ngành BHXH trong công tác phát triển đối tượng tham gia, xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử, CCHC và ứng dụng CNTT vào các hoạt động nghiệp vụ… Những kết quả Ngành BHXH đạt được đã góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, NLĐ, người tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT; hướng tới mục tiêu BHXH cho mọi NLĐ, BHYT toàn dân, kiến tạo một nền an sinh xã hội vững mạnh cho đất nước. Nhân dịp Xuân Đinh Dậu 2017, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh đã dành cho Trang tin điện tử BHXH Việt Nam cuộc trao đổi xung quanh các nội dung này. * Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, Tổng Giám đốc, năm 2016 khép lại, Ngành BHXH đã thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao với nhiều kết quả ấn tượng, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Xin bà chia sẻ về điều này?
– Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh:
Năm 2016 là năm đầu tiên cả nước thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Chương trình Hành động của Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2020 với nhiều mục tiêu, định hướng và tư duy mới. BHXH Việt Nam đã bám sát tinh thần Nghị quyết của Đảng, tuân thủ các chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành vượt mức nhiều chỉ tiêu kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và ổn định kinh tế – xã hội của đất nước.
Kết thúc năm 2016, cả nước có khoảng 76 triệu người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, đạt 101,5% kế hoạch được giao, tăng 5,8 triệu người so với năm 2015. Đặc biệt số người tham gia BHYT là 75,8 triệu người, đạt 81,8% dân số, vượt 2,8% so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Toàn Ngành thu 257.297 tỷ đồng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; đạt 101,5% kế hoạch giao, tăng 40.550 tỷ đồng (18,7%) so với năm 2015. Nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp được kiểm soát, giảm về số tiền và tỉ lệ, số nợ là 7.580 tỷ đồng, bằng 3,22% so với số phải thu, giảm 0,46% so với tỉ lệ năm 2015.
Trong năm, Ngành BHXH đã giải quyết chế độ BHXH cho 8,67 triệu lượt người (chưa bao gốm khối lực lượng vũ trang), tăng 640 nghìn lượt người (7,9%) so với năm 2015; thanh toán chi phí KCB BHYT cho 144 triệu lượt người, tăng 14 triệu lượt người (10,8%) so với năm 2015. Phối hợp giải quyết cho 846.262 lượt người hưởng chế độ BH thất nghiệp, tăng 102.945 lượt người (13,9%) so với năm 2015.
Bên cạnh những nhiệm vụ thường xuyên, nhiều nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài trong chiến lược phát triển Ngành BHXH đã được hoàn thành với kết quả ấn tượng như: Hoàn thiện việc thu thập và nhập thông tin của hơn 24,2 triệu hộ gia đình (cơ bản đạt tỉ lệ 100% dân số cả nước) với các thông tin cá nhân thiết yếu liên quan đến từng người dân; đồng bộ dữ liệu cấp thẻ BHYT cho 65,7 triệu người. Hệ thống cơ sở dữ liệu hộ gia đình tham gia BHYT này chính là nền tảng để xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về BHXH, BHYT, cũng như cấp số định danh duy nhất cho công dân.
Sau 20 năm thành lập và phát triển, đây là lần đầu tiên Ngành BHXH có được hệ thống dữ liệu tập trung của toàn bộ công dân, tạo thuận lợi cho người dân giao dịch với bất kỳ cơ quan BHXH nào trên toàn quốc; đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển đối tượng tham gia BHYT, BHXH; cũng như hiện đại hóa hệ thống quản lý của Ngành.
Năm 2016, cũng là năm thành công về công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT; đặc biệt, là đối tượng tham gia BHYT. Nghị quyết số 21-NQ/TW năm 2012, của Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2020, cả nước có 80% dân số tham gia BHYT. Tuy nhiên, kết thúc năm 2016, chúng ta đã vượt chỉ tiêu này, cũng như vượt chỉ tiêu bao phủ BHYT do Thủ tướng Chính phủ giao.
Với sự chủ động của Ngành BHXH, sự vào cuộc của hệ thống chính trị, tôi tin đến năm 2020, chúng ta sẽ đạt chỉ tiêu trên 90% dân số tham gia BHYT và mục tiêu BHYT toàn dân sẽ trở thành hiện thực.
Bám sát và tiếp tục triển khai hiệu quả các Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, công tác cải cách hành chính (CCHC) của Ngành BHXH tiếp tục ghi dấu ấn với việc giảm mạnh về thời gian, thủ tục BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; trong đó, việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào công tác thực hiện và quản lý chính sách BHXH, BHYT của Ngành đã mang lại những lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân, được cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức nước ngoài ghi nhận và đánh giá cao.
Một trong những hiệu quả thiết thực của việc ứng dụng CNTT của ngành BHXH trong năm qua được thể hiện rõ nét trong việc triển khai xây dựng Hệ thống thông tin giám định BHYT. Đây là công cụ quản lý quỹ BHYT, góp phần giám sát, hạn chế việc lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT; công cụ trong cải cách TTHC.
* Năm 2016 cũng là năm đầu tiên Ngành BHXH triển khai chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT theo Luật BHXH năm 2014, đây là một trong những công cụ hiệu quả góp phần giảm thiểu tình trạng nợ BHXH, BHYT, Tổng Giám đốc có thể cho biết những công việc của BHXH Việt Nam đối với công tác thanh tra này trong năm 2017 như thế nào?
– Luật BHXH năm 2014 đã trao cho cơ quan BHXH chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 21/2016/NĐ-CP quy định việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành này của cơ quan BHXH (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2016), trong đó giao thẩm quyền cho Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, Giám đốc BHXH các tỉnh, thành phố xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thu BHXH. Đây là một biện pháp mạnh, một công cụ hiệu quả giúp cho cơ quan BHXH thực hiện công tác thu và hạn chế việc nợ đọng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.
Để triển khai chức năng này, trong năm 2016, cơ quan BHXH đã tập trung xây dựng lực lượng nhân sự làm công tác thanh tra, trang bị đầy đủ kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ; đồng thời, ban hành văn bản hướng dẫn về công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện thống nhất trong toàn hệ thống. Theo đó, BHXH Việt Nam đã thực hiện 05 cuộc thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Hưng Yên, Phú Thọ, Lạng Sơn, trong đó phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH thí điểm thanh tra tại Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng. Qua thanh tra đã phát hiện 616 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp với số tiền 157,7 tỷ đồng… Như vậy, việc triển khai chức năng thanh tra thu của Ngành BHXH bước đầu đã tạo được nền tảng và phát huy hiệu quả.
Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả chức năng này và làm sao để bảo vệ, bảo đảm quyền lợi an sinh tốt nhất cho NLĐ, Ngành BHXH mong muốn trong thời gian tới, sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan quản lý để Ngành có được cơ chế đặc thù cho hoạt động của lực lượng thanh tra chuyên ngành BHXH, bởi đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra chuyên ngành BHXH chủ yếu là viên chức.
Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng rất cần sự phối kết hợp chặt chẽ của các ngành chức năng, của cấp ủy và chính quyền các địa phương trong việc quan tâm, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Chúng tôi kỳ vọng trong năm 2017, công tác thanh tra, kiểm tra của Ngành BHXH sẽ có nhiều khởi sắc, mang lại kết quả tốt, hạn chế được tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của NLĐ góp phần bảo đảm an sinh xã hội bền vững của đất nước.
* Công tác CCHC tiếp tục là một nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong năm 2016 của Ngành BHXH nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP của Chính phủ, Tổng Giám đốc có thể điểm lại một số kết quả đạt được trong công tác này?
– Sau khi Chính phủ có Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP về những nhiệm vụ giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020, ngày 27/5/2016, BHXH Việt Nam đã ban hành Kế hoạch số 1852/KH-BHXH triển khai thực hiện Nghị quyết trong toàn hệ thống. Trong đó, chỉ đạo quyết liệt các Vụ, Ban, đơn vị trực thuộc và BHXH các tỉnh, thành phố nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP của Chính phủ; đồng thời, ban hành Kế hoạch kiểm soát TTHC (TTHC) năm 2016 mà trọng tâm là việc rà soát các TTHC đã ban hành, và kiểm tra, rà soát, hệ thống hoá văn bản của Ngành, qua đó kịp thời phát hiện để loại bỏ hoặc sửa đổi thủ tục không phù hợp nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của cá nhân, tổ chức.
Với việc tập trung tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ; rà soát, đơn giản hóa thủ tục và các chỉ tiêu, biểu mẫu thực hiện chế độ BHXH, BHYT; triển khai giao dịch điện tử, thay đổi phương thức giao nhận hồ sơ giữa cơ quan BHXH với người dân và doanh nghiệp… công tác CCHC đã đạt được kết quả đáng ghi nhận: TTHC thuộc phạm vi quản lý của Ngành được cắt giảm xuống còn 32 thủ tục (giảm 01 thủ tục so với thời điểm cuối năm 2015); doanh nghiệp được lựa chọn các hình thức tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả như: thực hiện qua giao dịch điện tử, thực hiện qua dịch vụ bưu chính (doanh nghiệp không phải trả phí) giúp đơn vị sử dụng lao động tiết kiệm tối đa thời gian đi lại, chờ đợi khi tham gia giao dịch với cơ quan BHXH.
Trong năm, công tác ứng dụng CNTT, hiện đại hóa các hoạt động nghiệp vụ được Ngành tập trung chỉ đạo và tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo. Bên cạnh việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhiều chương trình, dự án về CNTT có sức ảnh hưởng lớn đến quá trình hiện đại hóa của Ngành tiếp tục được triển khai và hoàn thiện. Một số dự án đã bước đầu cho kết quả khả quan như: Hệ thống giao dịch BHXH điện tử; phần mềm cấp số định danh và quản lý BHYT theo hộ gia đình; phần mềm giám định và thanh toán chi phí KCB BHYT; phần mềm thu, cấp sổ BHXH, BHYT; phần mềm kế toán…
BHXH Việt Nam đã đưa vào vận hành Hệ thống giao dịch điện tử trong lĩnh vực đóng BHXH, BHYT, Hệ thống thông tin giám định BHYT. Có thể thấy rõ hiệu quả mà hai hệ thống này mang lại. Hệ thống giao dịch điện tử trong lĩnh vực đóng BHXH đến nay đã cơ bản hoạt động ổn định, giúp rút ngắn đáng kể thời gian và tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị khi thực hiện giao dịch; chất lượng giải quyết các TTHC được nâng cao. Hệ thống thông tin giám định BHYT đã chính thức vận hành với trên 99% cơ sở y tế (trừ những cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa không có điện lưới, Internet) đã thực hiện giao dịch và chuyển dữ liệu trực tiếp lên hệ thống.
Việc đưa vào vận hành hai hệ thống này, không chỉ tạo thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị, người dân, mà còn giúp Ngành BHXH giảm rất nhiều thời gian và tiết kiệm được hàng trăm tỉ đồng chi phí quản lý mỗi năm. Với quỹ thời gian tiết kiệm được sẽ giúp Ngành điều phối lại nhân sự và công việc phù hợp nhằm nâng cao chất lượng công việc.
Có thể nói, công tác CCHC của BHXH Việt Nam đang đi đúng hướng và triển khai đồng bộ theo đúng yêu cầu của Chính phủ; quy trình, thủ tục tiếp tục được nghiên cứu cải tiến; thời gian thực hiện các TTHC tiếp tục được cắt giảm; tác phong làm việc coi doanh nghiệp, người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp làm trung tâm phục vụ được quán triệt trong toàn Ngành và đã có chuyển biến, thực thi nghiêm túc.
* Nhằm triển khai hiệu quả hơn chính sách BHXH, BHYT trong năm 2017, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc có thể cho biết Ngành BHXH sẽ tập trung thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm nào?
– Bước sang năm 2017, Ngành BHXH xác định tiếp tục tập trung tổ chức thực hiện tốt chế độ chính sách BHXH, BHYT cho NLĐ và nhân dân; hoàn thiện các quy trình quản lý nghiệp vụ phù hợp với quy định của pháp luật và thực tiễn; nâng cao chất lượng, hiệu quả trong mọi hoạt động, quyết tâm hoàn thành thắng lợi 08 nhóm chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, tổ chức tổng hợp kết quả triển khai Nghị quyết số 21 của Bộ Chính trị và đề xuất với Ban Kinh tế Trung ương báo cáo Ban Bí thư tổ chức sơ kết, đánh giá 5 năm thực hiện. Tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án “Lộ trình tiến tới BHYT toàn dân giai đoạn 2012- 2015 và 2020” và Đề án “Chiến lược phát triển ngành BHXH giai đoạn 2013- 2020”. Tổ chức thực hiện tốt các Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm, Luật An toàn vệ sinh lao động, Luật Dược và kịp thời đánh giá, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, đề xuất các giải pháp triển khai hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.
Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị- xã hội ở trung ương và cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các địa phương.
Thứ ba, tiếp tục thực hiện CCHC, trọng tâm là cải cách TTHC; đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào hoạt động quản lý, xây dựng và hoàn thiện các phần mềm nghiệp vụ, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung, thực hiện liên thông dữ liệu với cơ sở KCB; phấn đấu hoàn thành việc tin học hóa các hoạt động của Ngành theo đúng lộ trình, nhất là các hoạt động liên quan đến phục vụ người dân, doanh nghiệp; xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả cao.
Thứ tư, đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền theo hướng chuyên nghiệp hóa cả về nội dung và phương thức tiếp cận người tham gia, nghiên cứu các hình thức tuyên truyền phù hợp với từng nhóm đối tượng, phát huy vai trò của các cơ quan truyền thông, đài báo,… nhằm giúp người dân, doanh nghiệp hiểu được quyền và nghĩa vụ về BHXH, BHYT và tích cực tham gia.
Thứ năm, chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh, phối hợp với các ngành chức năng trên địa bàn triển khai thực hiện nhiều giải pháp đẩy mạnh phát triển đối tượng; thu đúng, đủ, kịp thời, chống tồn đọng; giải quyết đầy đủ, kịp thời các quyền lợi về BHXH, BHYT cho NLĐ; ngăn ngừa hành vi trục lợi; đảm bảo cân đối quỹ. Phấn đấu hoàn thành các mục tiêu về phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT và kế hoạch được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
Thứ sáu, tiếp tục rà soát, kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy và cơ chế quản lý tài chính của Ngành theo quy định mới của Chính phủ, đảm bảo hiệu quả cho hoạt động của Ngành. Tập trung nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ công chức, viên chức của Ngành để đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao.
Thứ bảy, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng và trình Chính phủ Đề án “Đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá dịch vụ KCB đến khả năng cân đối quỹ BHYT” và Đề án “Xây dựng mô hình tổ chức BHXH, BHYT, BH thất nghiệp ở Việt Nam” được giao tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 22/7/2016 của Chính phủ.
