Nâng cao vai trò của khoa học, công nghệ trong phát triển BHXH, BHYT

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đình Khương nhấn mạnh, khoa học và công nghệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Đối với ngành BHXH, khoa học và công nghệ đóng góp rất nhiều trong công tác quản lý, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Hội thảo là dịp để BHXH Việt Nam đánh giá lại công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ trong hoàn thiện chính sách và quản lý BHXH, BHYT trong hơn 20 năm qua, đồng thời biểu dương thành tựu phát triển của khoa học BHXH.

Phó Tổng Giám đốc đề nghị, các đại biểu tham gia Hội thảo tập trung phân tích và làm rõ hơn vai trò quan trọng của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển BHXH ở nước ta cũng như đối với ngành BHXH Việt Nam. BHXH và BHYT là hai chính sách quan trọng, hoàn thiện các chính sách này sẽ mang lại quyền lợi cho người lao động, người dân, hướng đến mục tiêu thực hiện BHXH cho mọi người lao động, BHYT toàn dân. Để tiếp tục phát huy những kết quả khoa học và công nghệ trong hoạt động BHXH, cán bộ, viên chức trong Ngành BHXH nâng cao tinh thần trách nhiệm, trình độ chuyên môn, tham gia nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về BHXH, BHYT.

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, trong dòng chảy phát triển chung của Khoa học và Công nghệ cả nước, Ngành BHXH Việt Nam mặc dù ra đời muộn hơn so với các ngành khác trong hệ thống quản lý nhà nước nhưng hoạt động khoa học và công nghệ cũng đã được đầu tư và phát triển ngay từ khi thành lập Ngành. Sau hơn 20 năm hoạt động, công tác khoa học và công nghệ của BHXH Việt Nam đã không ngừng phát triển cả về chiều sâu, số lượng và chất lượng các công trình nghiên cứu khoa học được ứng dụng trong thực tế, góp phần tích cực vào sự phát triển BHXH ở Việt Nam.

Khoa học BHXH là một bộ phận của khoa học xã hội, nó có nhiệm vụ nghiên cứu các giải pháp của Nhà nước được coi là con đường đầu tiên nhằm đảm bảo thu nhập của người lao động và các thành viên trong trong gia đình khi bị ốm đau, mất khả năng nghề nghiệp và sức khỏe sớm do tai nạn, khi tuổi già, khi người trực tiếp nuôi dưỡng chết hoặc bị thất nghiệp.

Công nghệ BHXH là sự ứng dụng các tri thức khoa học BHXH vào thực tiễn xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp nhằm đảm bảo cho mọi người dân được tiếp cận, tham gia và thụ hưởng đầy đủ các quyền lợi BHXH, BHYT và BH thất nghiệp một cách thuận lợi, bền vững, góp phần đảm bảo an sinh xã hội quốc gia.

Khoa học BHXH đã cung cấp những căn cứ lý luận và thực tiễn làm cơ sở cho việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong từng thời kỳ cho phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của đất nước cũng như đề ra các mục tiêu và định hướng cho việc phát triển BHXH ở nước ta.

Trong những năm qua, BHXH Việt Nam đã thực hiện các nghiên cứu khoa học nhằm cung cấp những cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ và quản lý nhân lực nhằm đáp ứng kịp thời cho việc tăng nhanh dân số và lao động tham gia BHXH, BHYT và BH thất nghiệp cũng như tăng nhanh số thu, số chi trả cũng như giải quyết chế độ cho người lao động. Cụ thể là các mô hình về tổ chức thực hiện chính sách BHXH, mô hình tổ chức chính sách BHXH và BHYT; mô hình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN và hoàn thiện cơ cấu tổ chức của các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam cũng như ở cấp địa phương theo hướng chuyên môn hóa sâu, chuyên nghiệp hơn và nâng cao tính tự chủ, chịu trách nhiệm của các cấp quản lý. Việc quản lý lao động theo vị trí việc làm và tiêu chuẩn chức danh đã được thực hiện xuyên suốt trong các khâu từ tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo nâng cao trình độ đến khâu đề bạt bổ nhiệm, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lao động của Ngành.

BHXH Việt Nam đã thường xuyên nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, cải tiến, hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ cũng như các thủ tục hồ sơ giấy tờ có liên quan nhằm đảm bảo tính khoa học và hợp lý của từng quy trình nghiệp vụ, sự phối hợp giữa các quy trình. Ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý đã giúp cho Ngành BHXH cung cấp các dịch vụ, phục vụ tốt hơn cho người tham gia cũng như việc quản lý đối tượng hiệu quả hơn.

Trong những năm qua, BHXH Việt Nam hết sức chú trọng đến việc ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin trong toàn Ngành. Hiện nay, những nghiên cứu và ứng dụng về kê khai đăng kí tham gia BHXH, BHYT và BHTN trực tuyến đã góp phần tích cực vào việc giảm thời gian giao dịch và đi lại nhiều lần đối với cá nhân và tổ chức tham gia BHXH, BHYT và BH thất nghiệp, tiết kiệm được chi phí và thời gian cho xã hội. Bên cạnh đó, việc sử dụng đồng bộ các phần mềm quản lý của Ngành từ khâu thu, cấp phát sổ BHXH, thẻ BHYT, giải quyết chế độ… đã giúp cho công tác quản lý được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác hơn.

Từ nguồn dữ liệu được thống kê, tổng hợp theo tháng, theo quý, theo năm trong phạm vi toàn quốc được phản ánh kịp thời và chính xác sẽ giúp cho lãnh đạo ngành có các giải pháp chỉ đạo điều hành kịp thời, thống nhất trong toàn ngành. Nguồn dữ liệu về quá trình đóng BHXH của từng người lao động sẽ được lưu giữ trong suốt cuộc đời người lao động, làm căn cứ cho việc tính lương hưu của từng người sau này. Nguồn dữ liệu về chi phí khám chữa bệnh BHYT đã được kết nối giữa các cơ sở khám chữa bệnh với cơ quan BHXH sẽ đảm bảo việc giám định được minh bạch, chính xác hơn và cũng từ nguồn số liệu này khi được phân tích thống kê sẽ có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý chi phí khám chữa bệnh cũng như cung cấp số liệu cho việc dự báo tính toán cân đối quỹ BHYT, đảm bảo tính bền vững về tài chính của BHYT toàn dân ở nước ta.

TS. Lưu Viết Tĩnh – Viện Trưởng Viện Khoa học BHXH, BHXH Việt Nam cho biết: Nghiên cứu về BHXH, BHYT là nhiệm vụ quan trọng không thể thiếu trong tiến trình đổi mới và phát triển của BHXH Việt Nam. Chính vì vậy, trong thời gian tới, Hội đồng khoa học của Ngành cần tiếp tục tư vấn, tham mưu cho Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam chỉ đạo đổi mới hoạt động nghiên cứu khoa học theo hướng: Tiếp tục nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn nhằm hoàn thiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT; đổi mới mô hình thực hiện chính sách theo hướng hiện đại, tiên tiến, đảm bảo phục vụ ngày càng tốt hơn quyền lợi của người tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

Trong giai đoạn 2016- 2020, cần tăng cường nghiên cứu, đánh giá việc triển khai thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, Luật BHXH, Luật BHYT và tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm, thông tin kết quả nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước nhằm phục vụ cho việc xây dựng chính sách ở Việt Nam; đồng thời phát động sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe các chuyên đề “Khoa học, công nghệ trong phát triển BHXH, BHYT ở Việt Nam” do nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Đặng Như Lợi trình bày; “Xây dựng chính sách BHXH, BHYT dựa trên bằng chứng” do GS.TS Đào Văn Dũng, nguyên Vụ trưởng Vụ Các vấn đề xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương trình bày; “Vai trò của khoa học trong xây dựng pháp luật BHXH ở Việt Nam” do TS. Nguyễn Văn Luật trình bày; “Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành BHXH Việt Nam” do PGS.TS Nguyễn Văn Định trình bày; “Khoa học và Công nghệ – Nhận thức và hành động” do TS. Dương Văn Thắng trình bày; “Ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý và tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT” do TS. Phạm Lương Sơn trình bày; “Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại TP. Đà Nẵng” do Giám đốc BHXH TP. Đà Nẵng Đinh Văn Hiệp trình bày.