Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Bảo hiểm (IRT, thuộc Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính) vừa tiến hành cuộc khảo sát về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực bảo hiểm tại Việt Nam tính đến ngày 26/10/2015 được thực hiện tại 16/29 doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) phi nhân thọ, 6/11 DN môi giới bảo hiểm và 11/16 DNBH nhân thọ.
50% nhân viên bảo hiểm nghỉ việc sau 3 năm
Về cơ cấu nguồn nhân lực là cán bộ bảo hiểm, xét về thâm niên công tác tại doanh nghiệp, kết quả khảo sát cho thấy, hiện tại, số cán bộ có thâm niên công tác tại doanh nghiệp dưới 3 năm chiếm đến hơn 50% lực lượng lao động trong DNBH, khoảng 5% công tác 3-5 năm và trung bình 35% công tác tại doanh nghiệp từ 5 năm trở lên. Kết quả trên cũng cho thấy, có tới 50% nhân sự bảo hiểm nghỉ việc sau 3 năm.
Một điểm rất gây chú ý theo IRT đó là những năm gần đây, tỷ lệ cán bộ có thâm niên công tác dưới 3 năm tại doanh nghiệp có xu hướng tăng lên cho thấy, tình hình cán bộ “nhảy việc” từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác có xu hướng tăng lên.
“Đây cũng chính là một trong những điểm yếu của thị trường bảo hiểm Việt Nam khi mà thị trường bảo hiểm của Việt Nam hiện còn mới và quy mô nhỏ, số lượng nguồn nhân lực cấp cao trong tình trạng ‘cung không đủ cầu’ và các DNBH thành lập mới, cũng như chi nhánh các DNBH không ngừng mở rộng. Điều này cũng đặt ra một bài toán đối với cơ quan quản lý, cũng như doanh nghiệp trong công tác quản lý nhân lực chất lượng cao, hạn chế tình trạng lôi kéo cán bộ từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác”, lãnh đạo IRT nói.
50% đại lý nhân thọ nghỉ việc trong 6 tháng đầu năm
Về chất lượng nguồn nhân lực là đại lý bảo hiểm, khảo sát từ các DNBH cũng cho thấy, trình độ đại lý hiện nay có 4 cấp độ: phổ thông trung học, trung cấp, cao đẳng và đại học trở lên. Trong đó, đại lý có trình độ tốt nghiệp phổ thông trung học chiếm nhiều nhất, thứ hai là nhóm đại lý tốt nghiệp từ đại học trở lên.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, một con số đáng buồn về mức độ duy trì đại lý tại thị trường bảo hiểm Việt Nam còn thấp, qua đó bộc lộ nhiều vấn đề cần xem xét để đại lý phát triển bền vững.
Trong đó, tại các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, mức độ duy trì đại lý rất thấp trong khi duy trì và phát triển đội ngũ đại lý bảo hiểm đang là vấn đề sống còn đối với các DNBH đặc biệt là DNBH nhân thọ.
Cụ thể, cả giai đoạn từ 2011-2015, trung bình 50% đại lý doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ nghỉ việc hoặc chuyển sang doanh nghiệp bảo hiểm khác trong 6 tháng đầu tiên và trung bình khoảng 62% đại lý chấm dứt hợp đồng trong vòng 1 năm đầu tiên. Số đại lý doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có thời hạn duy trì đại lý từ 1 năm đến 3 năm là khoảng 18% và trên 3 năm chỉ khoảng 12%.
Điểm đáng lưu ý là cũng trong giai đoạn này, tỷ trọng các đại lý duy trì dưới 6 tháng lại tăng lên theo thời gian, tỷ trọng đại lý trên 3 năm hoạt động có xu hướng giảm nhẹ, lực lượng duy trì từ 6 tháng – 1 năm tương đối ổn định.
Riêng ở mảng nhân thọ, số đại lý duy trì từ 6 tháng – 1 năm và đại lý hoạt động từ 3 năm trở lên trong các DNBH nhân thọ lại giảm tương đối, tỷ trọng các đại lý rời bỏ sớm trước 6 tháng đang gia tăng và đạt mức khá cao là 50%.
Một số nguyên nhân được chỉ ra đó là đa đại lý bảo hiểm chưa được thực sự coi là một nghề, số lượng đại lý phát triển nhanh nhưng chưa được đào tạo bài bản và trong một số trường hợp còn gây ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp cũng như thị trường.
Theo AIA, đa số (khoảng 90%) đại lý là bán thời gian, nên tính chuyên nghiệp và chất lượng của đại lý bảo hiểm còn hạn chế, phần lớn đại lý dừng hoạt động sau một thời gian ngắn làm việc cho các doanh nghiệp bảo hiểm.
Trong khi đó, theo PVI Sun Life, các đại lý, nhất là sinh viên bảo hiểm mới ra trường có mức độ gắn bó với công ty chưa cao, nhiều nhân sự trẻ sẵn sàng ra đi để nhận được mức lương cao hơn, ít quan tâm đến các chế độ khác như cơ hội học tập và phát triển, chế độ đãi ngộ. Có sinh viên bảo hiểm chọn công việc bảo hiểm để giải quyết nhu cầu có việc làm trước mắt.
Tuy nhiên, trái ngược hẳn, mức độ duy trì đại lý trong khối DNBH phi nhân thọ lại cho thấy một tín hiệu đáng mừng, được cải thiện hơn hẳn so với khối DNBH nhân thọ. Tỷ trọng đại bảo hiểm duy trì dưới 6 tháng trong DNBH phi nhân thọ đang có xu thế giảm, trong khi tỷ trọng các đại lý hoạt động trên 3 năm lại tăng nhanh theo thời gian.
